Begin 2022 was al gestart met de kerndoelen voor taal en rekenen, en in het najaar van 2022 met de kerndoelen voor burgerschap en digitale geletterdheid. Omdat deze ontwikkeling goed op schema ligt ziet Wiersma nu ruimte om eerder dan in de oorspronkelijke planning voorzien te starten met de ontwikkelingen voor alle overige leerdoelen. 

De brief van Wiersma geeft niet alleen informatie over deze start, maar ook over aanvullende eisen die hij aan het curriculum en de leergebieden stelt in relatie tot de vier ‘basisvaardigheden’ (taal, rekenen, burgerschap, digitale geletterdheid). Hiervoor heeft de minister een model (‘ontwerpruimte’) laten ontwikkelen dat door de Wetenschappelijke Curriculumcommissie getoetst is. 

Volgens dit model moet in het nieuwe curriculum tenminste 65% van de tijd in het primair onderwijs besteed worden aan de basisvaardigheden (waarvan 51% aan taal en rekenen) en 42% van de tijd in de onderbouw van het voortgezet onderwijs (waarvan 28% voor taal en rekenen). Daarnaast moeten alle andere leergebieden ook ruimte inbouwen voor de basisvaardigheden en moeten er waar mogelijk in die andere leergebieden ook kerndoelen komen voor persoonsvorming en socialisatie.

De minister ziet het als een verantwoordelijkheid van de afzonderlijke schoolteams om tot een goede vertaling te komen van de verbinding tussen de basisvaardigheden en de andere leergebieden. 

De minister wil verder vanaf 2025 een permanent curriculumcollege opstellen dat zorgt voor meer continuïteit in de curriculumontwikkeling in de toekomst. In dit curriculumcollege zullen zowel leraren, vakverenigingen, wetenschappers en curriculum- en toetsexperts zitting nemen. De bedoeling is dat hiermee gegarandeerd wordt dat in de verdere ontwikkeling van het curriculum de geluiden uit de onderwijspraktijk gecombineerd worden met de (wetenschappelijke) kennis over het onderwijs. Dit college geeft advies over de uitwerking in het onderwijs van maatschappelijke ontwikkelingen en bepaalt ook welk leergebied toe is aan onderhoud of verdere ontwikkeling. 

Het goede nieuws is dat er dus bijna vier jaar eerder met de ontwikkeling van de nieuwe kerndoelen begonnen gaat worden dan eerst in de planning van het ministerie stond. Het conceptadvies voor de examenstructuur is eind vorig jaar gereedgekomen, en de verwachting is dat deze binnenkort definitief is, waardoor er concreet gewerkt kan worden aan de uitwerking van het curriculum kunst en cultuur voor het hele funderend onderwijs. Met het advies van het ontwikkelteam Kunst en Cultuur ligt er een goede basis om te komen tot een doorlopende leerlijn en de ontwikkeling van vijf volwaardige examenvakken kunst (beeldend, muziek, theater, dans en film). 

Tegelijkertijd zullen we bij de uitwerking van de kerndoelen alert moeten blijven op de aanvullende eisen die gesteld worden aan de kerndoelen op het gebied van de basisvaardigheden, persoonsvorming en socialisatie. In principe hoeven deze aanvullende eisen geen problemen op te leveren wanneer we naar het leergebied als geheel kijken. Immers, taal en theater gaan op een natuurlijke wijze samen, het uiten van je emoties verbinden aan muziek, of het komen tot een persoonlijk statement in een beeldend werk, maken onderdeel uit van het werken met de verschillende uitingen. En film kent vanzelfsprekend een sterke binding met mediawijsheid dat onderdeel is van digitale geletterdheid.  

Het kan echter wel een probleem worden wanneer deze aanvullende kerndoelen hun weg moeten vinden bij alle uitingen of activiteiten. Denk bijvoorbeeld aan het beeldend project waarbij een minimum aan taal ingezet wordt. Of aan het aanleren van technische vaardigheden voor een instrument of bij dans, waarbij de nadruk op de techniek en niet de expressie ligt. 

Zo ver zal het waarschijnlijk niet komen, omdat de invulling aan de scholen overgelaten wordt en leerdoelen vanuit de verschillende vakken met elkaar gecombineerd kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan de combinatie van leesbevordering en cultuureducatie, waarover we onlangs samen met Stichting Lezen een rapport hebben laten opstellen door Sardes. Of aan de sociaal-emotionele interventies die mogelijk zijn met cultuureducatie, zoals we in de handreiking in het kader van het Nationaal Programma Onderwijs verduidelijkt hebben.  

Maar het is wel goed om ons de komende tijd voor te bereiden om onderwijs en het culturele veld te ondersteunen bij het ontwikkelen van meer goede voorbeelden. Om te kijken naar meer mogelijkheden om combinaties te maken met de basisvaardigheden en met andere leergebieden zoals met digitale geletterdheid. En tegelijkertijd zullen wij als LKCA  de verdere uitwerking van de kerndoelen blijven volgen om het onderwijs in kunst en cultuur zo goed mogelijk in het onderwijs verankerd te krijgen.