Lees ook Herstelsteun amateurkunst 2022 (september 2022).

Onderstaand artikel is een update van Corona-ondersteuning landelijke koepels amateurkunst goed van start, dat verscheen op 24 januari 2022, 15 november, 22 juli, 28 juni, 3 mei en 23 februari 2021.

Ook in 2022 heeft OCW via het FCP budget beschikbaar gesteld voor de landelijke amateurkunstkoepels. Daarmee voeren de koepels o.a. de volgende activiteiten uit:

NOVA
– Jonge Filmers Festival
– Cinenova, voor individuele leden, opstap naar online platform
– Vergroten bekendheid en verbeteren zichtbaarheid NOVA

STIDOC
– Opzetten Online community voor aangesloten leden
– Opzetten textielhubs: ontmoetingen van verenigingen – bibliotheken en musea

Fotobond
– Fotoplaza, een online platform
– Trainingen voor verenigingen Ledenwerving en Branding
– De Clubtour, live in gesprek met verenigingsbestuurders

Circuspunt
– Talentontwikkeling in Europese samenwerking
– Uitbreiding Videobibliotheek met artistiek en didactisch materiaal ten bate van jeugdcircussen en docenten
– Opleiding Circusdocenten

Federatie Folkloristische Gezelschappen Nederland (FFGN)
– Vergroten zichtbaarheid o.a. in de vorm van landelijke dag folkloredans
– Vernieuwing en transitie
– Samenwerking zoeken met Danslink t.b.v. verenigingsondersteuning en vergroten zichtbaarheid

Danslink
– Zichtbaarheid Danslink en imago Internationale Volksdans verbeteren
– Danslink positioneren als Kenniscentrum
– Ondersteuning besturen herstel
– Nieuwe doelgroepen stimuleren (o.a. informele beoefening)

Landelijk Netwerk Amateurtheater / LOST*
– Netwerkbijeenkomst
– Inspiratiedag voor verenigingsbestuurders
– Onderzoek stavaza amateurtheaterverenigingen

KNMO
– Organiseren trainingen voor verenigingen (o.a. Samen Slim Deelnemers werven)
– Aanbieden coachingstrajecten voor besturen
– Opzetten digitale Kennisbank

Koornetwerk Nederland
– Uitbreiding training Storytelling
– Ontwikkelen herstelplan

*De ondersteuning voor amateurtheater wordt zowel ingezet ten bate van LOST (Landelijk Overleg Studenten Theaterverenigingen) als (partners van) het Landelijk Netwerk Amateurtheater.

Het is goed om te zien dat koepels elkaar opzoeken en onderzoeken waar er samenwerking kan komen. Daarnaast nemen koepelbestuurders (naast andere ondersteuners) deel aan de tijdens de pandemie ontwikkelde training “Branding voor Amateurkunstgroepen”. De cursus zal vervolgens in het najaar worden aangeboden voor verenigingen. Ook zal in het najaar de training voor trainers dan opnieuw georganiseerd worden door LKCA.

De gevolgen van de coronacrisis zijn voortdurend merkbaar: verenigingen vallen nog steeds om, zijn kleiner geworden en zijn daardoor kwetsbaarder geworden en/of beschikken over minder middelen. Het vergt organisatiekracht, extra middelen en veel inventiviteit en flexibiliteit om daar passende en adequate antwoorden en oplossingen voor te vinden. Daar hebben de ondersteuners en de koepels hun handen vol aan. Het ligt in de bedoeling dat er ook na juni middelen zijn voor herstel en opbouw van de amateurkunstgroepen.

Ook in 2022 vergt corona van het verenigingsleven en de koepels veel extra inzet. De ingezette ontwikkelingen m.b.t. verenigingsondersteuning, verbreding en verbinding met partners, de verbinding aan actuele thema’s zoals diversiteit en inclusie zijn belangrijk voor de landelijke koepels. Die mogen niet stilvallen! Die ontwikkelingen zijn ook veelomvattend en het vergt professionele inzet om daar samen met vrijwillige bestuurders aan verder te bouwen. In het BMC-rapport Revitalisering van de Amateurkunst dat in september 2021 aan demissionair minister Van Engelshoven en de Raad voor Cultuur werd aangeboden, wordt daar al nadrukkelijk om gevraagd. Daarin wordt ook de urgentie beschreven om ook op korte termijn te kunnen handelen. Gelukkig wordt daar met het huidige pakket voor de eerste helft van 2022 gehoor aan gegeven!

In mei 2020 stelde OCW een steunpakket beschikbaar voor de culturele sector. Een deel daarvan wordt gebruikt voor ondersteuning van negen landelijke amateurkunstkoepels. Die ondersteuning is hard nodig want duizenden vrijwillige bestuurders zijn al bijna twee jaar druk in de weer om het verenigingsleven in deze moeilijke tijd overeind te houden. Daarbij krijgen ze te maken met complexe regelgeving, voortdurend wisselende maatregelen, financiële uitdagingen en ledenverloop. Ze worden geholpen door landelijke koepels die ook zelf bijna allemaal werken met uitsluitend vrijwillige bestuurders.
En daarom is deze extra inzet van een zestal professionele corona-ondersteuners nodig! Vanaf oktober/november 2020 zijn de ondersteuners aan de slag gegaan; in september 2021 zijn ze gestart met de tweede fase en in januari 2022 begonnen ze aan de derde fase.

De zichtbaarheid en de relevantie van koepels voor hun achterban (verenigingen) is door de corona-ondersteuning flink versterkt en heeft de ondersteuning in zijn algemeenheid een flinke impuls gegeven bij de uitwisseling van ideeën en oplossingen. Zo zijn websites verbeterd, is er content voor nieuwsbrieven gemaakt en is er online materiaal ontwikkeld. Er is een coronatoolkit ontwikkeld met allerlei handige adviezen over online mogelijkheden, ledenwerving en tips voor de herstart. Een overzicht van fondsen – landelijk, provinciaal en lokaal – helpt bij de verwerving van middelen.

Koepels zijn bezig met de ondersteuning van het verenigingsleven en, zoals bijvoorbeeld de KNMO, op zoek naar nieuwe manieren om de verenigingsondersteuning in de toekomst in te vullen. Met de beeldende koepels zijn regelmatig bijeenkomsten gehouden over het ontwikkelen van een toekomstvisie. Een belangrijk onderdeel hiervan is de aansluiting met andere partners in het werkveld en samenwerking met relevante partijen. Een mooi praktijkvoorbeeld is dat studententheaterkoepel LOST samenwerkte met landelijke partners in de aanpak tegen eenzaamheid; een onderwerp dat ook bij studenten speelt. Koornetwerk Nederland werkt met het project Storytelling aan het imago van de koorzang en leidt daarbij ambassadeurs voor de sector op.
De urgentie om na te denken over nieuwe organisatievormen wordt bij sommige koepels sterk gevoeld. Zo heeft STIDOC stappen gezet in de ontwikkeling van online communities, het bedenken van activiteiten voor niet-leden en het uitwerken van verschillende toekomstscenario’s o.a. voor Weefnetwerk.

Je kunt stellen dat de coronacrisis koepels aan het denken heeft gezet over de essentie van hun rol, de relatie met de achterban en de wereld daar omheen. Welke gevolgen dit heeft, welke dynamiek het oplevert en welke ontwikkelingen in gang worden gezet hopen we de komende tijd te gaan zien.

Het is bemoedigend om te zien dat de inzet van tijdelijke professionals mooie resultaten oplevert voor de landelijke koepels en hun achterban. En het maakt ook zichtbaar hóe noodzakelijk die ondersteuning is om de specifieke kennis van de amateurkunsten op disciplineniveau te voeden, de uitdagingen waarmee het verenigingsleven kampt aan te gaan en noodzakelijke transities te kunnen begeleiden. In het BMC-rapport Revitalisering van de Amateurkunst wordt naast extra lokale en provinciale ondersteuning ook nadrukkelijk aandacht gevraagd voor juist de landelijke discipline-ondersteuning. Het is mooi om te zien dat OCW daar de komende tijd in elk geval middelen voor beschikbaar heeft gesteld.

Heb je naar aanleiding van dit artikel suggesties of vragen: stel ze ons! Piet Roorda (pietroorda@lkca.nl) en Hans Noijens (hansnoijens@lkca.nl); voor het Fonds voor Cultuurparticipatie, Jaap van Royen (j.vanroyen@cultuurparticipatie.nl)

Zie ook de website van het Fonds voor Cultuurparticipatie over de inzet van het beschikbare budget.

Per 1 januari heeft Karlijn Vriend de taken van Moniek IJzermans overgenomen als ondersteuner koepels podiumkunsten. Karlijn is als verenigingsondersteuner bij de RABO en projectleider van Iktoon goed bekend met het verenigingsleven.

Koornetwerk Nederland
Erica Tervelde: erica@koornetwerk.nl
Jan van Deursen: jan@koornetwerk.nl

KNMO
Luuk Mevis: lmevis@knmo.nl
Jos van der Sijde: jvdsijde@knmo.nl

Koepels podiumkunsten
Karlijn Vriend: karlijnvriend@lkca.nl

Koepels beeldend
Jos Naus: josnaus@lkca.nl

Foto: Anna van Kooij