Crea in een Notendop is het resultaat van gedurende twee jaar lessen ontwikkelen, uitproberen, weggooien en vernieuwen. Sarah (vakleerkracht beeldende kunst en auteur van de methode): ‘Tijdens de stageperiode van mijn opleiding tot docent beeldende kunst zag ik leerlingen uit groep 6 een dromenvanger maken. Tot mijn grote verbazing ontdekte ik dat ze nog geen knoopje konden leggen. Dat vind ik zo zonde. Waarom leer je dit niet al in groep 1? Dus ik besloot hier mijn scriptie op te richten’. Sarah onderzoekt in haar scriptie of bestaande methoden beeldende vorming een doorlopende leerlijn techniek bevatten. Al gauw merkt ze dat sommige technieken slechts in enkele groepen wordt aangeboden en besluit ze zelf die methode te ontwikkelen. Sarah: ‘Op technisch vlak hebben leerlingen een achterstand. De lessen beeldende vorming zijn vaak losse flarden. In mijn methode heb ik een leerlijn gecreëerd voor de domeinen handvaardigheid, tekenen, textiel en nieuwe media, waarbinnen technieken worden aangereikt. Bij de techniek klei, bijvoorbeeld, bouw ik de leerlijn op vanuit klei als één geheel in groep 1 en 2, naar verschillende structuren in groep 3, naar bewust in 3D werken in groep 4. Alle technieken komen elk jaar terug, waarin de techniek in moeilijkheidsgraad toeneemt’.

De lessen worden compact weergegeven, in slechts enkele zinnen. Sarah: ‘Je kunt de les als leerkracht aanvullen, uitbreiden, naar je eigen thema zetten of ombuigen naar iets dat voor jouw klas van toepassing is. Ik heb het doel omschreven in een paar woorden en daar een voorbeeld bij gegeven’. In een vijfstappenplan laat Sarah zien hoe zij vindt dat elke leerkracht de les zou moeten geven: ‘Je begint met beschouwen door te kijken naar kunst en er een gesprek over te voeren. Vervolgens leg je uit wat het doel van de les is en gaan de leerlingen bedenken, schetsen en creëren. Aan het einde van de les ga je reflecteren’.

Technieklessen zijn volgens Sarah belangrijk, omdat leerkrachten vaak teruggrijpen op voor de hand liggende technieken als tekenen of schilderen: ‘Er is zoveel meer. Met mijn methode leid je iedereen wat breder op, zelfs de leerkracht’. Marianne Kaldenbach (groepsleerkracht groep 1 en 2) kan dit beamen: ‘Met deze methode kun je je eigen keuzes maken. Voorheen gaf ik vaak lessen in de technieken die ik leuk vond. Zo zijn de technieken metaal en hout niet zo mijn ding. Crea in een Notendop geeft mij handvatten om te leren werken met nieuwe technieken’.

Sarah: ’Je ziet soms dertig dezelfde werkjes aan de muur, dat vind ik verschrikkelijk. In mijn methode geef ik het doel van de lessen weer. De leerkrachten krijgen handvatten en gaan het samen met de leerlingen vormgeven in hun eigen creativiteit. Of een leerling dan een bloem, plant of lichaam maakt, dat laat ik in het midden. Hij kan zijn eigen kleuren kiezen en patronen maken’. Op deze manier leert het kind nadenken over wat hij gaat maken, wat hij leuk vindt om te doen en hoe hij dat gaat doen. Sarah: ‘Reflecteren op je eigen werk en dat van anderen is erg belangrijk en wordt momenteel nog veel te weinig gedaan in het onderwijs. Het gesprek zorgt ervoor dat leerlingen creatiever worden: wat heb ik gemaakt, wat was ook alweer het doel van de les en hoe zie je dit terug in mijn werk en dat van anderen? Leerlingen snappen dan waar een beoordeling op gebaseerd is, leren verwoorden wat ze geleerd hebben en kunnen het afsluiten met elkaar’.   

Sarah’s doel is dat de leerkrachten uiteindelijk zo weinig mogelijk haar voorbeelden en ideeën overnemen: ‘Crea in een Notendop geeft een houvast, maar je moet het uiteindelijk juist heel erg loslaten’. Over een paar jaar hoopt ze dat leerlingen, middels deze methode, meer feeling met kunst krijgen: ‘Leerlingen zijn dan technischer en gaan ook over hun werk in gesprek. De technieken worden beter uitgevoerd en komen beter tot hun recht’.
Bekijk een stukje van de leerlijn op de website