Creativiteit is een van de gebieden waar cultuureducatie nauw bij betrokken is. Er zijn echter meer terreinen waar een beroep wordt gedaan op creativiteit, zoals bij onderzoek. Waarin onderscheidt cultuureducatie zich op dit terrein van andere gebieden?

We zijn in ons dagelijks leven vaak geneigd om vanuit de problemen die we tegenkomen zo snel mogelijk naar een oplossing te gaan. Dit gebeurt ook op veel andere terreinen van wetenschap en praktijk. Het probleem wordt geanalyseerd, zo klein mogelijk gemaakt en we gaan aan de slag om zo snel mogelijk tot de kern en oplossing van het probleem te komen. Convergerend denken noemen we dat.

Verbeelding staat daarbij centraal en stelt degene met een probleem of vraagstuk in staat onverwachte wendingen te nemen. We noemen dit divergerend denken. Je zou het kunnen zien als het zoeken naar de vraag achter de vraag, en een proces om vragen anders te stellen. Pas als dit ver genoeg uitgebreid en onderzocht wordt, gaan we over tot een oplossingsrichting om vervolgens aan de slag te gaan.

In alle vormen van onderzoek, of dit nu bij Wetenschap en Techniek is of bij Kunst en Cultuur, is er sprake van een iteratief proces. Dit is een proces waarbij we stappen terug mogen zetten of telkens opnieuw kunnen doorlopen . Er is ruimte voor het maken van fouten, dat wordt soms juist gestimuleerd. Dit komt het creatieve denken ten goede en legt een grotere nadruk op proces dan op resultaat.

Dijkgraaf en zijn collega’s uit het verleden erkennen de waarde van de unieke eigenschap van het artistiek-creatief proces voor onderzoek en maatschappij. Zonder de verbeelding en onverwachte denkrichtingen die daaruit voortkomen zouden veel van de hedendaagse technologieën niet mogelijk zijn geweest.