Van sturende docent naar uitdagende coach

Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel
Alles kan en alles mag. Dat is de belangrijkste regel bij de werkvorm Atelier van het Hout- en Meubileringscollege in Rotterdam. Op 27 september 2019 zette de makerspace haar deuren open tijdens het tweede LKCA-kennisatelier ‘Creativiteit in het technisch mbo’.
Atelier_mbo

Sinds 2016 kunnen eerste- en tweedejaarsstudenten van het Hout- en Meubileringscollege (HMC) in Rotterdam aan de slag in het Atelier. Het Atelier is gebaseerd op het principe van makerspace: een plek waar makers samenkomen om te creëren, te leren, te innoveren en te ontdekken. In een computerlokaal, een praktijklokaal en het Lab kunnen studenten vanuit verschillende disciplines elkaar treffen en experimenteren met het verbinden van aloude ambachten met nieuwe digitale technieken. ‘Om iets te borduren maak je eerst een digitaal ontwerp en dat stuur je naar de borduurmachine. Die voert het ontwerp vervolgens uit,’ vertelt Marina van der Lecq, instructeur op het HMC. Maar ook het aanleren van de basis van het ambacht is belangrijk. ‘Als je met de hand iets maakt, krijg je een beter materiaalgevoel. Daardoor kunnen studenten de machines weer beter bedienen.’ 3D-printers, VR-brillen, een borduurmachine en lasersnijders: je vindt ze allemaal in het Lab.

‘De coachende rol van de docent is hier cruciaal, niet het niveau van de student.’

Docent Mila Bosman

Vinkjescultuur

Het initiatief voor de oprichting van het Atelier lag bij een groep van ongeveer vijf docenten. In een memo aan het managementteam schreven zij dat ze niet meer happy waren met de heersende vinkjescultuur, waarbij steeds weer dezelfde lesjes werden afgedraaid. Dat stond een onderzoekende houding van studenten in de weg, die ze juist verder wilden ontwikkelen. Ook beter leren samenwerken speelde mee in de overwegingen om het Atelier te ontwikkelen. Elwin Stout, docent op het HMC: ‘Studenten van het eerste leerjaar van de opleiding Interieuradvies krijgen de tijd en ruimte om te creëren. Alles mag, alles kan. Iedere student bedenkt z’n eigen project, voert het zelf uit en kan daar zijn eigen identiteit in kwijt.’

Docent Elwin Stout toont de borduurmachine
Docent Elwin Stout toont de borduurmachine

Uitdaging om dingen te proberen

Het Atelier vraagt om een andere rol van de docent. Mila Bosman, docent Interieuradvisering en Studieloopbaanbegeleiding, legt uit: ‘Deze rol is veranderd van iemand die sturend lesgeeft in iemand die de studenten begeleidt en hen uitdaagt dingen te proberen en te creëren. De coachende rol van de docent is cruciaal, niet het niveau van de student.’  

De coachende rol van de docent wordt op dit moment verder ontwikkeld. Mila: ‘In tegenstelling tot vroeger volgen we nu veel meer het proces dat de studenten doormaken. We vragen de studenten aan te tonen dat ze stappen hebben gezet. Daarbij kijken we onder andere naar presentatietechniek en reflectie.’ Elwin Stout: ‘Het proces is moeilijk vast te leggen en te beoordelen. Sommigen hebben meer begeleiding nodig dan anderen. In het vmbo waren de studenten gewend om op een strikte manier les te krijgen. Studenten zijn niet gewend dat alles mag en kan. Dat vinden sommige studenten lastig.’  

‘Studenten zijn niet gewend dat alles mag en kan. Dat vinden sommige studenten lastig.’

Studenten op een door studenten vormgegeven bank
Studenten op een door studenten vormgegeven bank

Experimenteren

Een derdejaarsstudente blikt terug op haar tijd in het Atelier. ‘In het Atelier waren we allemaal met ons eigen ding bezig, maar we vroegen elkaar om hulp’, vertelt ze. ‘Je hebt veel aan elkaar. We leerden maquettes te maken en andere nieuwe vaardigheden. We mochten veel experimenteren met verschillende materialen. Wat ik daar heb geleerd? Vrij werken, feedback geven en nieuwe vaardigheden ontwikkelen.’

Maakonderwijs
Maakonderwijs is populair. Overal verschijnen fablabs, scholen schaffen 3D printers aan en conferenties over dit onderwerp worden goed bezocht. In het mbo staat maakonderwijs nog in de kinderschoenen, maar langzaam maar zeker dringt het ook de mbo-scholen binnen. De mbo’er profiteert van maakonderwijs doordat (leren) maken en (leren) doen centraal staan. Al werkend en experimenterend komen de studenten op nieuwe ideeën.

Onderzoek naar waardering Atelier
In 2017 is Mila Bosman genomineerd voor de NRO-verbindingsprijs voor haar onderzoek: ‘Maken en leren in een makerspace. Praktijkonderzoek naar de waardering en ervaring van leerlingen en docenten op het onderwijsontwerp van het vak Atelier binnen de opleiding Interieuradviseur op het HMC’.

Bekijk het onderzoek ‘Maken en leren in een makerspace’

Vond je dit artikel interessant?

Gemiddelde 0 / 5. totaal 0

Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)

Reacties (0)
Praat verder over dit onderwerp met deze expert(s):
Anneloes Vermeulen
Anneloes Vermeulen
Functie: Specialist Cultuureducatie
Expertise: mbo,voortgezet onderwijs
anneloesvermeulen@lkca.nl
030 711 51 48
Bekijk alle experts
Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel