Lees verder onder de video

Deelnemers maakten vooraf al kennis met de filosofie van de stichting Creativity, Culture and Education (CCE) door het bekijken van de film Creative Learning. Paul Collard heeft de film gemaakt en licht in het gesprek toe: ‘Als je kunstenaars samen met leraren aan de slag laat gaan, gaan leraren anders lesgeven. Daarbij gaat het niet om wat ze onderwijzen, maar hoe ze dat doen. Er komt ruimte voor creativiteit en dat zorgt voor dieper leren en daardoor betere leerprestaties bij leerlingen.’

CCE benoemt vijf kenmerken (‘gewoontes’) van creatief leren:

De aanwezigheid van een kunstenaar in de klas werkt daarbij als een katalysator. ‘Voor kunstenaars is het verkennen van nieuwe dingen dagelijks werk’, vertelt Collard. ‘Leraren zijn juist vaak bang voor nieuwe dingen. Ze leren van kunstenaars om ruimte te nemen, een ruimte waarin falen en opnieuw proberen toegestaan is.’

Vooral leerlingen in achterstandssituaties profiteren van zo’n creatieve aanpak in de klas. Kinderen van hoogopgeleide ouders krijgen van huis uit al zoveel mee, dat leren hen gemakkelijker af gaat. Om uit te zoeken hoe cultuuronderwijs kan bijdragen aan meer kansengelijkheid in Amsterdam, zette Mocca de leergemeenschap MoccaTAC op. Hierbinnen hebben duo’s van leraren en medewerkers van culturele instellingen thema’s verkend die kunnen bijdragen aan meer diversiteit en kansen. Binnenkort verschijnt een publicatie met de bevindingen.

De film Creative Learning laat met vele voorbeelden hoe leerlingen door creatieve projecten weer in zin leren krijgen. ‘Voor hen zijn het momenten waarop leren school tot leven komt. Maar ook leraren herinneren zich opeens weer waarom ze ook alweer in het onderwijs zijn gaan werken’, benadrukt Collard.

Om creatief leren en cultuuronderwijs kans van slagen te geven, moet je echter meer partijen overtuigen. Bijvoorbeeld schooldirecteuren en schoolinspecteurs. Maar vergeet ook de ouders niet. Collard vertelt over een Noorse school met veel Turkse en Pakistaanse leerlingen, waar ouders zelden op school kwamen en ook niets moesten hebben van cultuur.

Wat bleek? ‘Ouders waren bang dat hun kinderen door deelname aan cultuur Noors zouden worden en van hen zouden vervreemden. Door de kinderen op school workshops voor hun ouders te laten organiseren kantelde die blik. ‘Als we niet met hen gepraat hadden, zouden we daar nooit achter zijn gekomen.’

Cultuur is een laagdrempelige manier om de betrokkenheid van ouders te vergroten, juist van ouders die zelf slechte schoolervaringen hebben gehad. ‘Veel uitnodigingen van school aan ouders zijn high risk: we willen graag met u over uw zoon of dochter praten. Dan weten ouders meteen dat er problemen zijn.

Maar als hun kind thuis enthousiast over onze projecten vertelt, merken ze dat het goed gaat op school. Met een uitnodiging om naar een voorstelling of tentoonstelling van hun kind te komen kijken, kun je ouders de school in krijgen.’

‘Dank voor de inspirerende sessie’, reageren diverse deelnemers via de chat. Ook in de groepsgesprekken en de plenaire afsluiting vertellen mensen geraakt en geïnspireerd te zijn. ‘Niet wat, maar hoe je lesgeeft, dat is me bijgebleven.’ De ouders in Noorwegen zijn voor velen een eyeopener. ‘Dat woord cultuur, het is niet allemaal zoals wij denken, niet alles is zo klaar als een klontje voor iedereen.’

Investeren in ouderbetrokkenheid is heel belangrijk voor het welslagen van cultuurprojecten, beamen deelnemers. ‘Wij stoppen dat nu ook in onze icc-cursus.’ Een instelling laat ouders en leerlingen in de voorschool al samen naar een voorstelling gaan en daarover samen het gesprek aangaan. En zo zijn er meer voornemens, van het opzetten van co-creatieteams tot en met cultuuronderwijs in schakelklassen. Volop munitie kortom voor de derde periode van Cultuureducatie met Kwaliteit.

Cultuureducatie met Kwaliteit: dit brengt de toekomst
Webinar waarin Ronald Kox (LKCA) en Natasja Kraft (FCP) vertellen over het programma Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024.

Literatuurlijst
Met informatie en verdiepende publicaties over Cultuureducatie met Kwaliteit én Paul Collard.