Er wordt al sinds november 2014 gewerkt aan een nieuw curriculum met nieuwe kerndoelen. Via een serie adviezen van Onderwijs2032 en Curriculum.nu zijn er nu voor het eerst concrete conceptkerndoelen gepresenteerd. Conceptkerndoelen, omdat ze pas definitief zijn als ze in de wet verankerd zijn. Tot die tijd gelden de huidige, ‘oude’ kerndoelen. Om tot definitieve nieuwe kerndoelen te komen, moeten nog een aantal stappen gezet worden. Op zijn vroegst zijn de nieuwe kerndoelen in het schooljaar 2027-2028 van kracht, maar dit kan ook later worden, afhankelijk van ontwikkelingen.

De zeven conceptkerndoelen betekenen een enorme vooruitgang in duidelijkheid en houvast voor docenten en scholen, maar ook voor culturele organisaties die een bijdrage willen leveren aan het cultuuronderwijs en de culturele ontwikkeling van kinderen en jongeren. Leerlingen moeten aan de hand van deze conceptkerndoelen duidelijk vaardigheden tonen, zowel op het gebied van het zelf maken als bij het meemaken van culturele uitingen van anderen. Die anderen zijn zowel medeleerlingen als kunstprofessionals. En de kunstzinnige vaardigheden die leerlingen op moeten doen, beperken zich niet tot één of twee kunstdisciplines. Het is de bedoeling dat zij deze opdoen bij vijf kunstdisciplines: Muziek, Beeldende kunst, Theater, Dans en Film. Deze laatste discipline krijgt daarmee ook een expliciete plek in het nieuwe curriculum.

Er zijn in totaal zeven nieuwe conceptkerndoelen, verdeeld over drie verschillende domeinen: artistiek creatief vermogen, maken en betekenis geven, en meemaken en betekenis geven. Deze domeinen komen je waarschijnlijk bekend voor, omdat deze ook al bij het advies van Curriculum.nu gebruikt zijn om de Grote Opdrachten in te delen. Ze vormen de kern van het leergebied en gelden voor alle kunstdisciplines.

De domeinen van de conceptkerndoelen zijn gelijk gehouden voor het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Dit om een doorlopende leerlijn mogelijk te maken. De conceptkerndoelen die daarbij horen laten soms ook een ontwikkeling zien die de leerlingen door moeten maken, bijvoorbeeld van reflecteren naar inzicht tonen. Uiteindelijk zullen de examenvakken en het vak CKV in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs weer aansluiten op deze kerndoelen om de doorlopende leerlijn af te maken.

De eerste drie conceptkerndoelen behoren tot het domein artistiek creatief vermogen en zijn gericht op de ontwikkeling van creativiteit in een artistieke context, op reflectieve vaardigheden en het toekennen van betekenis aan kunst en erfgoed in cultuur. Deze drie conceptkerndoelen gaan hand in hand met de vier overige conceptkerndoelen die zich meer op de inhoud richten.

De twee conceptkerndoelen in het domein van maken en betekenis geven richten zich op het creëren van eigen werk met behulp van kunstzinnige technieken en vaardigheden. Hierbij worden de vijf kunstdisciplines ook expliciet benoemd.

De laatste twee conceptkerndoelen behoren bij het domein meemaken en betekenis geven. Zij richten zich op kijken en luisteren naar kunstzinnige uitingen. En vragen van de leerlingen om zich te verdiepen in de achtergrond van kunst.

Ook cultureel erfgoed heeft een plek gekregen in de conceptkerndoelen, al is het minder expliciet verwoord in de geformuleerde doelzinnen. Gelukkig bestaan de conceptkerndoelen niet alleen uit doelzinnen, maar worden deze aangevuld met een korte uitwerking. Deze maakt onderdeel uit van het wettelijke (en dus verplichte) deel van een kerndoel: het deel ‘Het gaat hierbij om’. In dit deel wordt erfgoed wel expliciet vermeld. Daarmee is het dus ook onderdeel van de nieuwe kerndoelen. Overigens worden bij elk conceptkerndoel ook nog voorbeelden gegeven in het deel ‘Te denken valt aan’. Deze voorbeelden maken geen deel uit van het formele kerndoel en zijn dus niet verplicht.

De zeven conceptkerndoelen bouwen duidelijk voort op het eerder gepubliceerde advies voor Kunst en Cultuur van Curriculum.nu, waarin acht Grote Opdrachten geformuleerd zijn. Met uitzondering van Grote Opdracht 4, artistieke innovatie, zijn alle Grote Opdrachten terug te vinden in de conceptkerndoelen. Scholen en culturele instellingen die al met deze Grote Opdrachten aan de slag zijn gegaan, zijn dus goed voorbereid op de nieuwe kerndoelen.

Wil je weten hoe je de Grote Opdrachten als gespreksmodel in kunt zetten om over cultuuronderwijs te praten met scholen en/of culturele instellingen? Lees dan het artikel ‘Samen werken aan een gemeenschappelijke taal’. Daarin zit ook een link naar een video en de kaartensets Kunst & Cultuur voor primair en voortgezet onderwijs. Die kun je gebruiken om het gesprek aan te gaan.