De Participatiewet biedt kansen voor kunstprofessionals
artikelTip 1: Denk mee over de 3 centrale vragen
Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, moeten een inhaalslag maken. Voor gemeenten zijn de volgende vragen zeer relevant:
- Hoe versterken we de competenties en talenten van deze mensen?
- Hoe creëren we passende banen voor deze mensen?
- Hoe vergroten we de kansen van deze mensen in onze samenleving?
De vragen kunnen we alle drie – ook – beantwoorden met: ‘Door actieve deelname aan culturele en kunstzinnige activiteiten.’ Want dat activeert mensen, blijkt uit steeds meer studies.
Tip 2: Haak aan bij één of meerdere beleidsthema’s
Voor de komende twee jaar zijn (binnen de Participatiewet) de volgende beleidsthema’s vastgesteld, waarop kunstinitiatieven kunnen inspelen:
- Reïntegratie
- Participatie
- Inkomensondersteuning
- Armoede en schuldhulpverlening
Onderliggend thema: versterken van mensen (empowerment) en hun competenties.
Tip 3: Ben je bewust van het vernieuwende karakter
De uitdaging is dat je je in een ontwikkelend veld beweegt: er bestaan geen kant en klare concepten. Samenwerking met kunstprofessionals is niet voor alle potentiële partners op het vlak van werk, inkomen en participatie vanzelfsprekend en gemeentelijke afdelingen Kunst en Cultuur zetten niet allemaal ‘kunst als middel’ in. Je kunt bij de lokale overheid en de partners dus niet terugvallen op een structurele aanpak, cultuurbeleid of duurzame financiële middelen.
Tip 4: Kijk wat andere kunstprofessionals binnen deze wet uitvoeren
Tip 5: Verbreed je eigen werkveld
De Participatiewet biedt kunstprofessionals de kans om te werken met nieuwe deelnemersgroepen in de sector sociale zaken en werkgelegenheid. Dit verbreedt het werkveld van kunstprofessionals. Het tij is gunstig: landelijk is er meer aandacht gekomen voor de maatschappelijke functie van kunst en cultuur.
Tip 6: Verdiep je in de participatieve kunstprojecten
Actieve cultuurparticipatie in participatieve kunstprojecten werkt activerend: het haalt mensen uit hun huis en ze kunnen op een plezierige manier in groepsverband aan hun re-integratie werken.
Tip 7: Pols of je gemeente openstaat voor kunstinterventies
Gemeenten verkennen nieuwe werkwijzen om specifieke groepen te bedienen. In geval van de Participatiewet moeten onderwijs, zorg en arbeidsmarkt goed op elkaar aansluiten. Gemeenten zoeken samenwerking met relevante partners in de regio. Ook onderkennen steeds meer gemeenten de relatie tussen kunst en activering. Aangezien gemeenten voorkeur hebben voor een integrale aanpak, kunnen initiatieven van kunstprofessionals op zichzelf interessant zijn of fungeren als aanvulling. Maar er is nog sprake van een zoektocht. Hoever men hierin is, verschilt per gemeente. Houd hier als kunstprofessional in het overleg met gemeente en partners rekening mee.
Tip 8: Overtuig gemeenten van de kracht van cultuurparticipatie
Actieve cultuurparticipatie verbetert de algemene mentale veerkracht en helpt mensen bij het ontwikkelen van competenties die ook op de arbeidsmarkt van pas komen:
- Het draagt bij aan het ontwikkelen van basale vaardigheden als op tijd komen of je afmelden als je niet kunt komen, ergens aan beginnen en het afmaken;
- Kunstinitiatieven bieden deelnemers de kans om te onderzoeken en te verwoorden wie ze zijn en wat hun talenten zijn;
- Theatertrainingen bij uitstek helpen mensen om hun presentatietechnieken te verbeteren (een vorm van sollicitatietraining);
- Deelnemers werken via kunst op positieve wijze aan re-integratie: kunstparticipatie levert altijd plezier op. Werken in groepsverband werkt motiverend: je leert feedback geven en ontvangen én je staat er niet alleen voor.
Tip 9: Begin met een open verkenning
Investeer tijd, energie en inzet in het leren kennen van:
- De potentiële deelnemers: ga erop uit, treed met ze in gesprek en breng hun behoeften en interesses in kaart.
- De potentiële samenwerkingspartners die al met de doelgroep werken – zeker als je nog geen ingang hebt tot de potentiële deelnemers. Ga het gesprek aan en tast af hoe samenwerking wederzijds versterkend kan zijn.
- Lokale bestuurders en ambtenaren met Participatie in hun portefeuille en breng hun specifieke vragen in kaart.
Tip 10: Over het opzetten van je projectplan
- Sluit de vorm en inhoud van je programma-ontwerp aan op de behoeften, wensen en ambities van de groep(en) waarmee je gaat werken.
- Schrijf het projectplan samen met (enkele) lokale partners. Door de samenwerking tussen de sectoren kunst, sociale zaken en werkgelegenheid, hebben financiers er meer vertrouwen in.
- Ontwikkel geen ‘los’ project, maar vanaf het begin een langere termijnstrategie.
- Leg het gezamenlijk met samenwerkingspartner(s) en doelgroep ontwikkelde plan voor aan de lokale bestuurders of ambtenaren.
Tip 11: Zoek samenwerkingspartners
- Regionale en lokale werkbedrijven, UWV, arbeidsbemiddelings- en re-integratiebureaus.
- Sociale/zorginstellingen voor mensen met een (gedeeltelijke) beperking.
- Sociale firma’s of kunstorganisaties met ervaring met de doelgroep of specifieke deelgroep(en).
- Gemeentelijke afdelingen Kunst en Cultuur.
- Gemeentelijke afdelingen Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Werk, Participatie en Inkomen).
Tip 12: Zelf mensen actief begeleiden is ook een mogelijkheid
Veel sociale firma’s werken met design, mode en andere (artistieke) ambachten met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zij dragen bij aan de activering en versterking van de doelgroep van de Participatiewet en zijn tevens werkgever.
Tip 13: Zo regel je de financiën
- Voor de financiering van je culturele programma zijn er de volgende mogelijkheden:
- Onderhandel met de gemeente over financiering van je programma uit Participatie-budgetten.
- Raadpleeg de fondsenwijzer en schrijf met je aanvraag publieke en private fondsen aan. Kijk ook goed naar de kansen die kleine (regionale) fondsen bieden.
Tip 14: Lees de handreiking Succesvolle inclusieve cultuurprojecten
Headerfoto: Phoenix Cultuur © Paul van der Veer
artikel
publicatie
tool
Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)