Dat de pilot een cruciale rol speelt in het laten bloeien van samenwerkingen tussen mbo’s en culturele instellingen, ziet ook Merel Brugman. Zij is MBO coördinator bij het Rijksmuseum. ‘Ik merk dat het veel meer is aangewakkerd, zeker ook binnen de scholen zelf. Een cultuurcoördinator zoals die is aangesteld in Amsterdam, iemand die kan meedenken en mensen aan elkaar kan koppelen, is hierbij ontzettend waardevol. Ik zie dat er bij ons steeds meer mbo’s langskomen, en dan niet alleen de creatieve opleidingen. Met de MBO Cultuurkaart bereiken we dus ook nieuwe groepen.’

Voor zowel de culturele instellingen als de deelnemende mbo’s is het vaak nog even zoeken hoe ze elkaar tegen én tegemoet kunnen komen. Toch geeft Merel Brugman het advies om het aan te durven om de eerste stap te zetten. ‘Elk begin is een begin. Het kan nooit kwaad om de telefoon te pakken en te sparren met een educatie-afdeling of museumdocent, of een eerste vraag gewoon op de mail te zetten. Het hangt er soms van af of iets mogelijk is, maar het is waardevol om in ieder geval te beginnen.’

Er zijn ook penvoerders die hierbij kunnen helpen. Dit zijn personen met inzicht in het culturele veld in de regio. Ze kunnen scholen adviseren en helpen bij het maken van een programma of bij het leggen van contact. Scholen die gekoppeld willen worden aan een penvoerder (of een intermediair) kunnen contact opnemen met CJP.

Veel instellingen benoemen de kracht van samenwerking. Volgens Rozemarijn Schouwenaar, specialist cultuureducatie bij LKCA, is dit dé voorwaarde van hoe cultuureducatief beleid op een duurzame manier kan worden geïmplementeerd in het mbo.

‘Doe het niet alleen, maar vind steun binnen je school. Vorm binnen je school bijvoorbeeld een werkgroep vanuit burgerschap, innovatie of curriculumontwikkeling. Het is belangrijk dat betrokken professionals op de mbo’s samenwerken en het gezamenlijk belang communiceren naar de Raad Van Bestuur.

Dus vind bondgenoten om anderen te overtuigen van het belang van kunst en cultuur op school. Samenwerking is cruciaal, ook buiten de school. Ondersteunende organisaties op regionaal en provinciaal niveau (penvoerders CmK3) met een mbo-adviseur in dienst, kunnen hier ook bij helpen.’

Fleur Zuidhoek-de Groot, accountmanager bij Kleinkunstig, sluit zich hier met deze praktische tip bij aan. ‘Pols ook eens bij andere teamleiders waar behoefte aan is. Ga in gesprek met elkaar. Wellicht leeft de vraag naar een bepaald soort aanbod breder. Hierop kunnen organisaties heel goed inspringen. Met een gezamenlijke aanpak kunnen nóg meer studenten in aanraking komen met kunst en cultuur. Denk goed na: wat willen we bereiken? Het antwoord ligt misschien niet waar je het verwacht. Als je het samen doet, dan verloopt het organisatieproces veel soepeler. En onder de streep is dat vaak ook nog eens goedkoper per student.’

Ook Lennard Gols, eigenaar van Cultureel Verschil, ziet graag dat scholen het wat groter aanpakken. ‘Vaak komt het voor dat voor een hele opleiding of school slechts een enkele workshop wordt geboekt. Maar dit is niet echt een duurzame manier van werken. Zowel culturele organisaties als docenten en budgethouders zijn veel tijd aan kwijt aan incidentele aanvragen. Dat terwijl veel organisaties mbo-ready zijn en graag aan de slag gaan. Zo efficiënt mogelijk werken is voor iedereen prettig. Je wilt als school de pilot en het budget zo inzetten dat je er gewoon niet omheen kunt. Daarbij is ook een bruggenbouwer zoals een cultuurcoördinator – wat al lang bestaat in het voortgezet onderwijs – eigenlijk onmisbaar.’

Culturele instellingen raden aan om het eerst dicht bij huis te zoeken: de directe omgeving heeft vaak veel te bieden. Ook kleinere, lokale (maatschappelijke) instellingen of zzp’ers die zijn aangesloten bij de Cultuurkaart kunnen heel toegankelijk zijn en openstaan voor een mooie samenwerking. De website van CJP biedt een handig overzicht om te zoeken op aanbod in de regio.

Elke school bepaalt zelf voor welke culturele activiteiten ze het Cultuurkaart-budget willen gebruiken. Deze activiteiten kunnen aansluiten bij de lessen Burgerschap, maar het kan ook op een andere manier worden gebruikt. De Pilot MBO Cultuurkaart met budget biedt dan ook de uitgelegen kans om iets uit te proberen waar normaal gesproken niet snel aan gedacht wordt.

De culturele activiteit kan bijvoorbeeld heel goed aansluiten op de opleiding of beroepspraktijk. Zo bezoeken de studenten Economie en Boekhouden van het Zadkine in Rotterdam ieder jaar de Kunsthal. Hier nemen ze samen met de Business Controller de jaarrekening door. Daarna lopen ze gezamenlijk langs de kunstwerken en raden ze wat de waarde is van elk kunstwerk, en waar dit door wordt bepaald. Zo zijn er eindeloos veel haakjes te bedenken waarvoor het MBO Cultuurkaart-budget kan worden gebruikt.

Fleur Zuidhoek-de Groot, accountmanager bij Kleinkunstig: ‘Scholen komen soms bij ons omdat ze met een bepaald thema aan de slag willen gaan, en daarbij kunst als ‘middel’ willen inzetten. Daar kunnen wij ze goed bij helpen. We krijgen bijvoorbeeld aanvragen voor workshops rondom groepsbinding voor eerstejaars, om het klasgevoel aan te sporen. Een theaterworkshop of zelfs een slagwerkworkshop kan hier goed bij aansluiten. Scholen zien nu ook dat voor heel veel zaken die soms droog, of taai zijn, het Cultuurkaart-budget het perfecte middel vormt om iets spannends en laagdrempeligs te maken voor studenten. Daardoor komt het toch binnen.’

Een van die thema’s is bijvoorbeeld mentale gezondheid. Om dit voor jongeren op een speelse manier bespreekbaar te maken, ontwikkelde Museum van de Geest het digitale lesprogramma de Bovenkamer. Het programma bevat een drietal games die de studenten spelen, om zo hun eigen emoties en gedachtenpatronen te leren kennen én te uiten.

De laatste tip komt ook van Fleur: ‘Laat de studenten zelf kiezen! Dit kan met het organiseren van een cultuurdag. Studenten kunnen zich dan inschrijven bij workshops die ze het meest aanspreken. Kleinkunstig kan hierin voorzien met het verzorgen van uiteenlopend aanbod waar voor iedereen wel wat te beleven valt, inclusief gratis aanmeldsysteem en presentielijsten. Dit scheelt enorm veel werk voor de scholen. Maak het jezelf zo makkelijk mogelijk.’

Scholen die meedoen aan de Pilot MBO Cultuurkaart, kunnen contact opnemen met hun budgethouder voor het boeken van een activiteit. Weet je niet wie de budgethouder is? Neem dan contact op met CJP.