Meten is geen doel op zich, maar wel belangrijk als je het op de juiste manier toepast. We hebben het onder ‘algemeen’ over de combinatie van het in kaart brengen van instrumentele en maatschappelijke waarden. Maar hoe zorgen we nou dat we de cijfers tellen en de verhalen vertellen? 

Onderdeel van het meten van impact – of anders gezegd het doen van een impactanalyse –  is je beleid, activiteit, project of interventie (etc.) te monitoren en evalueren. Je krijgt antwoorden op vragen als: wie heb ik bereikt, hoeveel mensen heb ik bereikt en wat is er veranderd bij deze groep? Het impactmeten kan je daarnaast helpen bij:  

Het in kaart brengen van impact dient dus verschillende doelen. Door middel van een impactanalyse kan je jouw beleid, ondersteuning of activiteit verbeteren en ontwikkelen. Belangrijk is dat je monitoring en evaluatie nog geen impactanalyse zijn en ook niet hetzelfde zijn. Monitoren is een continu proces van het op gezette tijden verzamelen van data en daarmee structureel een interventie bijhouden. Evaluatie richt zich op proces en efficiëntie (bijvoorbeeld of de geplande activiteiten zijn uitgevoerd). Het is het zoeken naar verbanden tussen vooraf geformuleerde doelen en de resultaten uit de monitoring met als doel een eindoordeel te vormen. Je monitoringsonderzoek is vaak een onderdeel van je evaluatie en vult deze aan. Vervolgens komt je impactanalyse waarin je onderzoekt of en hoe deze activiteiten daadwerkelijk hebben bijgedragen aan de beoogde maatschappelijke of culturele verandering. Dit vereist een systematische aanpak met vooraf vastgestelde doelen en indicatoren. Lees meer over het verschil op de website van DEN. 

Er zijn diverse stappenplannen met verschillende stappen, maar grofweg zijn ze vaak hetzelfde 

Onderzoek waar je van leert; het zorgt voor een scherpe check op de uitvoering en het verloop van een interventie. Je gaat meten wat goed ging en wat minder goed ging. Er zijn verschillende vormen van evaluatie: formatieve (tijdens het proces), summatieve (achteraf). Kijk welke vorm passend is bij jouw onderzoek, bijvoorbeeld door te bepalen wanneer je kan bijsturen in het project. 

Impactmeting start bij de projectvoorbereiding en loopt door tot na de afronding. Het is dus een continu doorlopend proces. 

Laten we het eens concreet maken. Er zijn diverse stappenplannen die je helpen bij het meten van jouw impact. Grofweg hanteren deze plannen min of meer dezelfde stappen. Wij gebruiken in dit kennisdossier twee stappenplannen als inspiratie: die van DEN en van KunstLoc in het hoofdstuk ‘zelf aan de slag’. (onder ‘zelf aan de slag’). 

Tot slot herhalen we de woorden van Marjelle Vermeulen in Cultureel Kapitaal: niet iedereen heeft tijd en geld om een impactmeting uit te voeren. Laat je daarom ook inspireren door bewezen effectieve interventies van anderen zodat je zelf het wiel niet hoeft uit te vinden. Het delen van best practices en inzichten uit impactonderzoek kan sectorbreed leren en verbeteren stimuleren. Kenniscentra zoals LKCA, DEN en de Boekmanstichting spelen hierin een rol door onderzoeksresultaten en methodieken toegankelijk te maken voor beleidsmakers, cultuurorganisaties en onderzoekers. Tweedelijnsondersteuners kunnen goede impactvolle voorbeelden uit de regionale en lokale praktijk delen ter inspiratie.