Keuzedeel Expressief Talent bestaat uit twee delen. In deel A leren studenten hun eigen talenten en interesses in de verschillende kunstdisciplines ontdekken, om vervolgens in deel B te leren hoe ze die kunnen inzetten tijdens creatieve activiteiten met de doelgroep waar ze later mee gaan werken. Veel docenten vinden het lastig deel B zó vorm te geven, dat de activiteiten verdieping krijgen en afgestemd zijn op de doelgroep.

Tijdens een online bijeenkomst op 17 november deelden Judith Richel (docent drama en pedagogiek) en Sanna van Putte (docent beeldende vorming) van ROC Aventus hun aanpak en ervaring met de workshop van Kleintjekunst. Jooske Hommes (zakelijk directeur) en Cathalijne Smulders (creatief directeur) van Kleintjekunst vertelden hoe je studenten ideeën kunt aanreiken om creativiteit bij kinderen te stimuleren.

Bij ROC Aventus (Deventer) duurt het keuzedeel een jaar, waarvan twee periodes aan deel A en twee aan deel B worden besteed. Judith: ‘deel A is ingericht volgens de stappen van het creatief proces: oriënteren, onderzoeken, maken en reflecteren. Studenten onderzoeken hun eigen creatieve talenten en interesses, leren kritisch te kijken naar kunst, doen zelfstudieopdrachten en gaan op excursie. Aan het eind exposeren zij hun resultaten rond een bepaald thema. Ook houden de studenten een Art Journal bij.’

‘Deel B van het keuzedeel is complexer’, vertelt Sanna, ‘omdat je daar het werkveld bij moet betrekken. Dit deel is opgedeeld in een aantal opdrachten. Studenten geven elkaar workshops vanuit hun eigen talent. Daarnaast voeren ze verdiepende activiteiten uit op de stageplek.

Eerst doen de studenten drie experimenten. Dit zijn kleine activiteiten vanuit diverse disciplines om te ontdekken wat wel en niet werkt, wat aansluit bij de doelgroep en hoelang hun aandachtspanne is. Daarna voeren ze een activiteitenreeks uit. Ze kiezen er bijvoorbeeld voor om toe te werken naar een eindpresentatie met de kinderen of geven verschillende activiteiten rond een thema vorm. Tijdens de creatieve activiteiten met kinderen moet de student het creatief proces gebruiken.

Kleintjekunst verzorgde onlangs een workshop voor (toekomstig) pedagogisch medewerkers die hen leerde om tijdens het werk zelfstandig de creativiteit van kinderen te stimuleren. Kleintjekunst organiseert al jaren interactieve kunstprogramma’s op locatie met kinderen tussen 0 en 6 jaar en (pedagogisch) medewerkers. Daarbij werken ze vanuit de volgende visie:

Tijdens de workshop ontdekken de studenten deze principes in de praktijk, door het zelf te ondergaan. Cathalijne: ‘We namen de studenten mee in een aantal oefeningen. Belangrijk is dat de studenten ‘doen’ en ‘ervaren’, zodat ze op basis daarvan een activiteit kunnen ontwikkelen.’

In de online bijeenkomst deden de mbo-docenten een oefening met een stuk fruit in de hand: hoe voelt dit eigenlijk? Vervolgens balanceerden de docenten het stuk fruit op hun hoofd, schouders of op een andere manier. Opvallend is dat de één meer risico neemt en de ander juist terughoudend is. ‘Dat is precies de ruimte waarbinnen wij werken: de student bouwt vanuit een ervaring een onderzoek op, waarin de student op zijn eigen manier iets interessants in vindt en werkt dat dan uit’, aldus Cathalijne.

Daarnaast leerden studenten om een combinatie te maken van een materiaal, een zintuig en een thema om een activiteit mee te starten. Cathalijne: ‘Dat doe ik door ze mee te geven dat een thema, een zintuig en een materiaal allemaal in een onderzoeksvraag gebruikt kunnen worden, waardoor je met andere ogen ergens naar gaat kijken. Stel je kiest als thema ‘ridders’, als zintuig ‘ruiken’ en als materiaal ‘stof’, dan zou je als vraag kunnen formuleren: hoe ruikt de riddertijd? Kun je de geur van je geliefde ruiken op je zakdoek? Hoe ruik jij? Dergelijke vragen leiden vaak tot iets onverwachts.’

Deze workshop was dit jaar voor het eerst onderdeel van de lessen. De studenten konden de aangereikte handvatten (als het goed is) meteen toepassen tijdens de creatieve activiteiten met kinderen op de stageplek. Cathalijne: ‘Of dit ook leidt tot meer verdieping en een betere afstemming met de doelgroep, hopen we nog graag terug te horen van Judith en Sanna. Oud-studente Suzanne deelde haar ervaringen uit de opleiding ook nog even tijdens deze bijeenkomst over het keuzedeel Expressief Talent. Zij liep stage bij een scouting, waar zij creatieve activiteiten bedacht voor kinderen van 11 tot 15 jaar. Een leeftijdsgroep waarvoor in de opleiding relatief weinig aandacht is.

In je lessen differentiëren naar alle doelgroepen waar studenten mee (kunnen) werken is lastig, bleek tijdens de online bijeenkomst. Een ander dilemma: hoe leer je studenten zich in te leven in een kind en waarom je iets doet, een belangrijk onderdeel in het keuzedeel Expressief Talent. ‘De student zou weer kind moeten worden, zich moeten verdiepen in de doelgroep en voelen hoe iets voelt voor een kind. Van daaruit moet je dan aansluiten bij hun interesses’, zo formuleerde een deelnemer. We zijn kortom nog lang niet uitgepraat over dit keuzedeel.

Bekijk en lees:

Foto’s: Kleintjekunst, Cathalijne Smulders