Kennisdossier Sociale veiligheid
artikelVier belangrijke aandachtspunten
Om een omgeving te creëren waarin aandacht is voor sociale veiligheid en het tegengaan van grensoverschrijdend gedrag, is preventief beleid erg belangrijk. Met het oog op sociale veiligheid is het van belang dat amateurkunstgroepen en andere organisaties aandacht hebben voor onderstaande vier punten.
Snel naar:
>Gedragscode
>Veilige omgeving – maak bespreekbaar
>Melding
>Aannamebeleid en VOG
1. Gedragscode
In de gedragscode worden regels en afspraken beschreven die als basis dienen om respectvol en op een fijne manier met elkaar om te gaan. De gedragscode geeft aan dat er geen ruimte is voor bijv. discriminatie, agressie of ongewenste intimiteiten.
Voorbeeld 1
Musicalgroep EigenWijs heeft een uitgebreide gedragscode die hun waarden, die ook bepalend zijn voor hun imago en uitstraling, inzichtelijk maakt. Zo benoemen ze het respecteren van ieders eigenheid en diversiteit, zoeken ze samenwerking op i.p.v. andere verenigingen te behandelen als concurrentie, en houden docenten rekening met hoe leden op fysieke aanrakingen reageren.
Voorbeeld 2
Naast de gedragsregels biedt de gedragscode van Harmonieorkest Vleuten een duidelijke uitleg en onderbouwing waarom sociale veiligheid en omgangsregels van belang zijn binnen het orkest. Daarbij worden specifiek ook kinderen en leden met een verstandelijke beperking benoemd. In de gedragscode is extra aandacht voor pesten en seksueel grensoverschrijdend gedrag. De gedragscode is gericht op medewerkers en vrijwilligers van het orkest.
Zelf aan de slag met een gedragscode?
Gebruik onze ‘Voorbeeld gedragscode voor amateurkunstgroepen’. Herschrijf het document, of pas het aan zodat het past bij jouw organisatie. Je kunt daarbij onderdelen toevoegen en weghalen.
2. Veilige omgeving – maak bespreekbaar
Een veilige omgeving creëer je door te laten zien dat leden en betrokkenen zich welkom en veilig mogen voelen bij jouw organisatie. Ongewenst gedrag wordt bespreekbaar gemaakt en actief tegengegaan. Daarnaast is er binnen de organisatie de mogelijkheid om steun te zoeken of je verhaal kwijt te kunnen bij een luisterend oor. Bijvoorbeeld bij een vertrouwenscontactpersoon of preventiemedewerker.
Voorbeeld 1
Bij Circus Santelli uit Groningen is er een vertrouwenspersoon, want “trainen bij Circus Santelli dient vertrouwd en prettig te zijn”. De vertrouwenspersoon is een eerste aanspreekpunt en biedt een luisterend oor “voor iedereen die vragen heeft, of te maken heeft met een geschil waar je onderling niet uitkomt of met grensoverschrijdend gedrag”. Ook adviseert de vertrouwenspersoon het circus indien nodig over preventieve maatregelen.
Voorbeeld 2
Naar aanleiding van vragen op de Algemene Leden Vergadering werd bij Muziekvereniging Soli uit Hoofddorp een werkgroep opgericht die ernaar streeft dat iedereen bij de vereniging ‘in veilige handen’ is. Naast de omgangsregels en het meldprotocol maakt de vereniging het onderwerp ook bespreekbaar door speciale brochures voor minderjarige leden en ouders en drie vertrouwenspersonen. Op die manier straalt Soli uit dat ze een veilig omgeving van belang vinden, “omdat iedereen zich prettig en veilig moet kunnen voelen binnen onze vereniging.”
3. Melding
Zorg dat leden en betrokkenen weten bij wie ze terechtkunnen voor een melding in het geval van (of verdenking van) grensoverschrijdend gedrag en ongewenste situaties. Zorg dat er een vertrouwenspersoon of vertrouwenscontactpersoon voor hen beschikbaar is.
Wil je meer weten over vertrouwenspersonen of vertrouwenscontactpersonen? Kijk op het Platform Vrijwillige Inzet van de NOV. In de agenda van de NOV vind je het aanbod van trainingen voor vertrouwenscontactpersonen.
Voorbeeld
In de gedragscode van het Brabants Muziek-Theater is een uitgebreid ‘meldprotocol’ te vinden. Hierin wordt beschreven hoe en wanneer je bij vermoedens van grensoverschrijdend gedrag moet handelen. Alle medewerkers en vrijwilligers hebben een signaleringstaak: “Iedereen die seksueel misbruik vermoedt, of erover hoort, is verplicht dit te melden bij het bestuur”. Het handelen op eigen houtje, of het uithoren van slachtoffer of dader, wordt afgeraden.
4. Aannamebeleid en VOG
Heb aandacht voor de achtergrond en het gedrag van het artistiek kader, vrijwilligers, bestuur en andere betrokkenen. Maak een bewuste keuze over het aanvragen van VOG’s en het bespreken en ondertekenen van de gedragscode.
Veel verenigingen kunnen gebruik maken van de regeling gratis VOG, waarmee zij een gratis Verklaring Omtrent Gedrag kunnen aanvragen voor hun vrijwilligers. In deze video zie je hoe je gebruik kunt maken van deze regeling.
Voorbeeld
Bij de vrijwilligersoproep van het Kathedrale Koor Utrecht wordt vermeld dat de VOG-aanvraag voor vrijwilligers gratis wordt verzorgd door het bestuur. Ook aan nieuwe leden wordt gevraagd om een VOG-verklaring te overleggen “omdat zowel kinderen als jongeren in het koor zingen en hun persoonlijke veiligheid wordt gewaarborgd.”
artikel
opinie
publicatie
Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)