In februari 2024 worden tijdens de Unesco Wereldconferentie over cultuur- en kunsteducatie nieuwe gezamenlijke uitgangspunten voor cultuureducatie vastgesteld in het Framework for Culture and Arts Education. Hoewel het framework in februari dus nog officieel vastgesteld moet worden door de Unesco-leden, en daarna nog in ieder land afzonderlijk (ratificatie), laat het onlangs gepubliceerde concept al zien voor welke grote lijnen gekozen wordt. Het concept is gericht op het versterken van de relatie tussen cultuur en onderwijs en roept de aangesloten landen op om de mogelijkheden voor cultuureducatie in brede zin te borgen en versterken.

Opvallend in de titel van het document is dat het over culture and arts education gaat, waarbij het eigenlijk alle vormen van leren door middel van kunst en cultuur wil omvatten. Het gaat dus niet alleen over kunstonderwijs, maar ook over cultuureducatie in de vrije tijd en leren over kunst en cultuur door deel te nemen aan activiteiten.

Belangrijk is de erkenning van de problemen in de onderwijssystemen over de hele wereld en de noodzaak om te komen tot wat zij zelf noemen ‘gedurfde onderwijstransformatie’, waarbij niet alleen het doel en de inhoud van het onderwijs heroverwogen worden, maar ook de manier waarop het onderwijs is ingericht, om gelijkheid en inclusie, kwaliteit en relevantie te verbeteren. Kunst en cultuur worden daarbij erkend als integraal onderdeel van een holistische en inclusieve ontwikkeling van zowel ieder individueel als samenlevingen als geheel.

In dit nieuwe framework ligt een sterke nadruk op het belang van culturele diversiteit en op de rol van cultuur(educatie) voor de democratie. Het framework beoogt de toegankelijkheid, inclusiviteit en gelijkheid in en door cultuureducatie mogelijk te maken voor iedereen. Dat vraagt om een democratisering en dekolonisatie van onderwijs en cultuur om de leerlingen in al hun diversiteit te vertegenwoordigen en een afspiegeling te kunnen zijn van deze diversiteit. Onderwijs moet daarom gebruikmaken van diverse en inclusieve benaderingen en methoden waarmee cultuur- en kunsteducatie van hoge kwaliteit verzorgd wordt. Niet alleen vraagt dat om voldoende ruimte en financiering in het onderwijs en daarbuiten, maar ook om docentenopleidingen die zorgen voor gekwalificeerde docenten. Wereldwijd wordt ook de meerwaarde erkend van het doen van onderzoek naar de vormen en effecten van cultuureducatie en naar kennisdeling op dit gebied.

Het framework is ontwikkeld in afstemming met de lidstaten in twee verschillende rondes, afgewisseld met een tweedaagse bijeenkomst met experts op het hoofdkantoor in Parijs. Ook LKCA heeft een bijdrage mogen leveren, zowel door het ministerie te adviseren als door deel te nemen aan de expertbijeenkomst. Het framework volgt op de Unesco Roadmap for Arts Education (2006, Lissabon) en de Unesco Seoul Agenda: Goals for the Development of Arts Education (2010, Seoul), die al gericht waren op een verbetering van de positie van cultuureducatie. Sinds 2021 werkt Unesco aan dit framework, waarbij voor het eerst ook aandacht is voor informeel leren.

Het concept-framework (zero draft) is in zijn geheel te lezen op de site van Unesco.

Foto header: © Flickr, Kunstenaar voor 1 dag