Goed nieuws in de aanloop naar de verkiezingen: cultuureducatie doet er echt toe in de Rotterdamse partijprogramma’s. Maar woorden alleen zijn niet genoeg. Nu komt het aan op concreet beleid dat verder gaat dan alleen een heldere opdracht aan de culturele instellingen, stelt Catrien Schreuder (Museum Boijmans Van Beuningen). Lees welke politieke acties zouden helpen om de stad nog bruisender te maken. Zoals: geoormerkt budget voor cultuur op de MBO Cultuurkaart.

Wie de partijprogramma’s van de politiek in de Rotterdamse gemeenteraad leest, ziet al gauw: cultuureducatie doet ertoe. Vrijwel alle partijen staan voor een inclusieve culturele sector, goed cultuuraanbod op scholen en inspanning van culturele instellingen om een breed en divers publiek aan zich te verbinden. Goed nieuws en een belangrijk signaal: cultuur wordt door de politiek als relevant gezien voor de inwoners van Rotterdam, ongeacht afkomst, beperking of opleidingsniveau. 

Museum Boijmans Van Beuningen neemt graag zijn verantwoordelijkheid: we bieden gratis toegang voor iedereen onder 19 jaar en voor Rotterdampashouders, trekken intensief op met basisscholen, spannen ons in voor een Rotterdams CKV-model, voor mbo is er een programma rondom kritische denk- en kijkvaardigheden. We hebben taalprogramma’s voor mensen die Nederlands leren, museumrondleidingen voor mensen die doof of blind zijn, die lijden aan dementie of in een verzorgingshuis verblijven. Ook hebben we peuterprogramma’s, een eigen kinderbestuur en familiedagen en initiëren we crossovers met jongerencultuur. 

Telkens opnieuw ervaren we de kracht van het museum. Jaarlijks ontvangen we inmiddels 50.000 kinderen en jongeren onder de 19 jaar. Veel onvergetelijke momenten vinden dagelijks plaats in onze zalen.

Toch blijft het onderwerp onverminderd urgent. De gelijke kansen op kennismaking met en deelname aan cultuur in de stad zijn namelijk niet verankerd in het stedelijk beleid. Voor te veel mensen blijft het museum een plek voor ‘de ander’, voor mensen die gestudeerd hebben, veel geld verdienen, in goede wijken opgroeien. 

Basisscholen krijgen als belangrijkste opdracht het opstuwen van de citoscores voor taal en rekenen. De boodschap aan het onderwijs? ‘Cultuur komt als de prestaties in orde zijn’. 

In Rotterdam is de Rotterdamse Cultuurkaart op een kwart van alle middelbare scholen niet ingevoerd. Deze kunnen of willen de middelen er niet voor vrijmaken. Het beleid is hier: ‘Cultuuruitjes zijn vooral voor scholen waar extra geld is voor cultuur.’ 

En de 40.000 Rotterdamse mbo-studenten? Voor hen is er geen cultuuronderwijsbeleid dat ze stimuleert kennis te maken met de rijke cultuur in hun stad. Wat is dan het signaal? ‘Kunst in de musea is relevant voor voortgezet onderwijs, maar niet voor leeftijdgenoten die een vakopleiding kiezen’. 

En dan tot slot: de Rotterdampas, die gratis toegang geeft tot veel culturele instellingen, kost 5 euro voor minima en 60 euro per jaar zodra je inkomen meer is dan 1.700 euro per maand. De boodschap aan mensen met een laag- of middeninkomen: ‘Cultuur is duur’. De politiek is in haar partijprogramma voorvechter van een inclusieve culturele sector, maar plaatst met haar beleid cultuur zelf in een ivoren toren.

Wat zou de politiek moeten doen? Wie cultuureducatie écht van belang vindt, legt de verantwoordelijkheid niet alléén bij de culturele instellingen, maar richt de samenleving erop in. Om te beginnen met enkele eenvoudige impulsen: 

Rotterdam kan een voorbeeld zijn in het bieden van kansen voor álle inwoners. De stad zal bruisen en sterker worden. Culturele instellingen, groot en klein, beginnend of gevestigd, staan te trappelen. Maar het is niet alleen een opdracht voor culturele instellingen. Inclusief zijn doe je samen.

Foto boven (mbo-leerlingen in museum Boijmans Van Beuningen): Fred Ernst
Foto Catrien Schreuder: Fred Ernst