“Curriculum.nu is echt voltooid verleden tijd”, schrijft Dennis Wiersma, de huidige minister voor Primair en Voortgezet onderwijs, in zijn brief aan de Tweede Kamer van 4 april 2022. Hij wil een punt zetten achter het ’grootse en meeslepende proces van de afgelopen jaren’. Als je het proces leest dat hij beschrijft, lijkt het erop dat het complexe proces vooral over een langere tijd uitgesmeerd gaat worden en zelfs een permanent karakter krijgt. Wat zijn in het kort de plannen en wat betekent dit voor het leergebied Kunst & Cultuur en de examens in de kunstvakken? 

Door corona, maar vooral ook door het uitblijven van een nieuw kabinet, is het proces van curriculumherziening vertraagd, maar niet helemaal tot stilstand gekomen. De adviezen voor de verschillende leergebieden die in 2019 aan de toenmalige minister Slob gepresenteerd zijn, waren adviezen voor het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De uitwerking voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en de examens moest nog plaatsvinden. Ook moest er verder gekeken worden naar de samenhang tussen de voorstellen en was er vanuit de Tweede Kamer behoefte aan een meer wetenschappelijke toetsing.

Daarom werd voor de zomer van 2020 besloten het traject van curriculum.nu voorlopig stop te zetten en een tijdelijke wetenschappelijke curriculumcommissie aan het werk te zetten. Deze curriculumcommissie is de afgelopen jaren met vijf adviezen gekomen. Daarnaast is er in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs verder gewerkt aan de vakvernieuwingen in ‘urgente vakken’: Nederlands, moderne vreemde talen, wiskunde, bètavakken en maatschappijleer (burgerschap). 

Aan de ene kant wil Wiersma het proces versnellen en verlichten. Dit hoopt hij te bereiken door de ‘urgente vakken’ eerst aan te pakken (“Wat minder urgent is, volgt later.”), maar ook door meer uit te gaan van de kerndoelen en het materiaal dat er al ligt. De resultaten van curriculum.nu zijn daarmee input geworden en niet meer het uitgangspunt voor de vernieuwingen. Aan de andere kant wil hij een terugkerend proces van onderwijsvernieuwing, waardoor de samenhang beter bewaakt wordt en het curriculum actueel blijft. 

Wat betekent dit voor cultuuronderwijs?

Bijzonder is dat er opnieuw geen urgentie gevoeld wordt, ondanks de roep om meer creativiteit voor beroepen in de toekomst en de rol die kunst en cultuur speelt in een gezonde sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Gelukkig betekent dat niet dat er nu helemaal niets meer staat te gebeuren.

Allereerst wordt er op dit moment al gekeken naar de examens in de kunstvakken. In het voortgezet onderwijs hebben we te maken met twee verschillende soorten examens in de kunstvakken: ‘oude stijl’ en ‘nieuwe stijl’. Het is aan de school om een keuze te maken. Een commissie werkt nu aan een gelijk advies over een nieuwe examenstructuur. 

De herziening van het cultuuronderwijs komt ook nog aan de beurt, alleen later dan gepland. In het schema bij de brief van de minister staat dat pas in 2027 gestart wordt met het leergebied Kunst en Cultuur. Het doel is dat in het schooljaar 2029-2030 alle scholen starten met de bijgestelde kerndoelen. 

… hoeven we zeker niet stil te zitten en af te wachten. De huidige kerndoelen staan een toepassing van het advies van het ontwikkelteam Kunst & Cultuur niet in de weg. De visie en Grote Opdrachten kunnen probleemloos ook nu al ingezet worden. Omdat het programma Cultuureducatie met Kwaliteit nadrukkelijk vraagt om een koppeling met deze opzet kunnen we de komende jaren ervaring opdoen. Met als grote voordeel dat we bij een start in 2027 de nodige kennis en ervaring hebben om een kwalitatief goed en snel proces te kunnen doorlopen richting nieuwe kerndoelen. 

Ook maakt het verschuiven van de deadline een vervolg op het programma Cultuureducatie met Kwaliteit noodzakelijk om de kwaliteit en dynamiek die er nu is te behouden en verder te versterken. We hebben na 2024 nog steeds geen helder curriculum waar het onderwijs en het culturele veld op terug kan vallen. Daarom is de borging van de behaalde resultaten alleen goed mogelijk door het huidige programma opnieuw te verlengen.