Werken met ouderen
artikelIn zorg en welzijn maakt men vaak onderscheid tussen drie typen ouderen:
- vitale levensgenieters
- kwetsbare ouderen
- ouderen met een intensieve zorgbehoefte
1. Vitale levensgenieters
Het aantal actieve ouderen groeit. Deze actieve en vitale ouderen houden zich ook bezig met kunst en cultuur.
Aandachtspunten als je je richt op deze groep ouderen:
- Benader vitale ouderen niet als senioren.
- Ouderen hebben over het algemeen tijd en geduld voor educatie, uitleg, rondleidingen.
- Houd bij de locatie en bij de programmering rekening met ouderen: zorg voor goede toegankelijkheid van het gebouw, goede zitplaatsen en goede akoestiek en voorzieningen voor slechthorenden, let op het tijdstip van cursussen of voorstellingen.
- De meeste vitale ouderen hebben (nog) een voorkeur voor traditionele vormen van kunst en cultuur. Dit verandert wel: mensen die nu met pensioen gaan zijn vaak minder klassiek geschoold en houden meer van populaire cultuur. Erfgoed en de populaire klassiekers blijven het echter goed doen.
2. Kwetsbare ouderen
Een deel van de ouderen is kwetsbaar, bijvoorbeeld doordat hun sociale netwerk kleiner is geworden. Of doordat ze een lichamelijke beperking hebben en daardoor meer hulp nodig hebben en minder mobiel zijn. Kunst en cultuur kunnen veel betekenen voor deze groep ouderen. Ze kunnen worden ingezet om eenzaamheid te bestrijden, sociale netwerken te versterken en de eigenwaarde van ouderen te verbeteren.
Aandachtspunten als je je richt op kwetsbare ouderen:
- Kwetsbare ouderen zoeken het vaak letterlijk en figuurlijk dicht bij huis. Het is belangrijk om daar rekening mee te houden. Zorg voor laagdrempelig aanbod bij hen in de buurt.
- Bij ouderen met een andere culturele achtergrond spelen het cultuurverschil, maatschappelijke isolatie en heimwee een extra rol. Wil je ze betrekken bij culturele activiteiten, sluit dan aan bij hun verhalen en cultuuruitingen.
3. Ouderen met een intensieve zorgbehoefte
Ouderen met een intensieve zorgbehoefte wonen vaak in een zorginstelling. Ook daar kan cultuurparticipatie van grote betekenis zijn.
- Verschillende kunstenaarsorganisaties richten zich speciaal op activiteiten met ouderen in zorginstellingen. Deze activiteiten zijn een welkome afwisseling en bieden ouderen verrassende ervaringen. Er zijn incidentele kunstprojecten, maar ook meer structurele voorbeelden, zoals een seniorenkoor of een zorgkoepel die een kunstenaar in dienst heeft om kunstactiviteiten te regelen.
- Er zijn veel kunstprojecten voor ouderen met dementie. Kunst, met name muziek, spreekt diepere gevoelslagen en herinneringen aan bij mensen met dementie. Het reactiveert deze ouderen en geeft hen een grote geluksbeleving. Als kunstprofessional kun je zelf projecten uitvoeren of begeleiders trainen of coachen.
Aandachtspunt als je werkt voor ouderen met een intensieve zorgbehoefte:
- Het is belangrijk dat je als kunstprofessionals geschoold en getraind bent in de mogelijkheden en beperkingen van deze groepen.
Lees de publicatie Ga samen voor oud! Twaalf inspirerende projecten met ouderen: professionals uit kunst en zorg over het succes van samenwerking
Headerfoto: Bas Bogers, Flickr.com
artikel
publicatie
Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)