In deze sessie nam Adriaan Luteijn je mee in de professionele inclusieve danswereld van Introdans. Welke mogelijkheden zijn er om inclusieve dansprojecten te realiseren? Hoe werk je met een inclusieve deelnemersgroep en hoe bereik je een inclusief publiek?

Adriaan Luteijn toonde beeldmateriaal uit het inclusieve dansrepertoire van de afgelopen periode en liet de deelnemers kennismaken met de inclusieve kracht van dans. Hij zegt hierover: ‘In mijn droom zie ik een cumulatie van alle soorten mensen die je kunt bedenken allemaal samen op het danstoneel.’

Een sessie van Josefine Poll en Finn Minke (LKCA) waarin deelnemers reflecteerden op voorbeelden uit de eigen praktijk. Met als doel meer inzicht krijgen in verschillende gebieden waarop jouw project van invloed is, wat de werkzame elementen zijn en welke doorwerking die hebben. En hoe je hierover kunt communiceren met potentiële partners of financiers.

De deelnemers deden dit aan de hand van een model uit Kunst als (ver)wondermiddel: over cultuurparticipatie en de effecten op Positieve Gezondheid.

In deze sessie gingen we dieper in op waarom het zo belangrijk is om jongeren actief te betrekken bij thema’s die hen aangaan, en hen de ruimte te geven om hun eigen stem te laten horen. Amine Bakali van Mind Us nam de deelnemers mee in de leefwereld van jongeren. Wat zijn hun perspectieven en motivaties?

De sessie ging over de kracht van boegbeelden, inspirerende figuren die jongeren aanzetten tot actie en deelname aan maatschappelijke kwesties. Er werden concrete voorbeelden en successen gedeeld om te laten zien hoe je jongeren effectief kunt betrekken.

In Nederland zijn 2,5 miljoen mensen laaggeletterd. Zij hebben moeite om informatie te vinden, te begrijpen en toe te passen. Denk aan mensen met een lage opleiding, ouderen en migranten. Zij hebben vaker chronische ziekten en psychische problemen. Het is daarom belangrijk om laaggeletterdheid te herkennen en op een begrijpelijke manier te communiceren, ook als je wilt dat zoveel mogelijk mensen deelnemen aan en zich betrokken voelen bij jouw project. 

Laxsini Murgesu van het landelijke expertisecentrum Pharos vertelde in deze workshop hoe je laaggeletterdheid kunt herkennen en hoe je laaggeletterden kunt betrekken bij je activiteiten. Ook ga je praktisch aan de slag en oefen je vaardigheden bij het werken met en voor deze doelgroep.

In het project Together we belong werken het culturele en sociale domein in Maastricht nauw samen aan cultuurparticipatie voor mensen met een afstand tot cultuur. Mensen in deze doelgroep zijn bijvoorbeeld minder mobiel, laaggeletterd of eenzaam of hebben weinig financiële middelen. Het project bouwt voort op de ervaringen en werkwijzen die Cultuurmakers (een samenwerkingsverband van Centre Céramique, Kumulus West en Natuurhistorisch Museum Maastricht) opdeden in a Sense of belonging.

In deze interactieve sessie vertelde Cultuurmakers Maastricht over hun aanpak en hoe zij hun ervaringen uit eerdere projecten structureel inpassen. Deelnemers leerden over (samen) werken aan duurzame cultuurparticipatie, met partners uit cultuur, zorg en welzijn en verschillende doelgroepen.

Through Art We Care is een samenwerking tussen Framer Framed en Cordaan, een ontmoeting en verdieping tussen kunst en zorg op wekelijkse basis in een open atelier.

Tijdens deze sessie namen zij deelnemers mee in alle facetten van de opbouw van deze duurzame samenwerking. Ze vertelden over hun visie en werkwijze. Van project tot aan vast wekelijks aanbod, van subsidie tot zorgindicatie, van individu tot community building en (GGZ-)zorg naar kunst en visa versa.

Sociaal & artistiek samenwerken om bij te dragen aan maatschappelijke uitdagingen is zo gemakkelijk nog niet. Het gaat gepaard met veel vragen en hobbels, maar biedt ook veel nieuwe – nog vaak onbekende – kansen. Een aantal Gelderse projecten van Samen Cultuurmaken delen hoe ze dat gedaan hebben. Welk verschil wilden ze gezamenlijk gaan maken? Waaraan heeft het project uiteindelijk bijgedragen? Wat gebeurt er ná het project?

In deze Live Update wisselden we inspiratie en lessen met elkaar uit. Om zo te komen tot gezamenlijke inzichten die het werkgebied van het sociaal en artistiek samenwerken versterken.

In deze sessie zoomen cultuuraanjagers van Vitalis in op de ontwikkeling van de inzet van kunst binnen de ouderenzorg. Bij Vitalis is de inzet van kunst onderdeel van de missie, visie en beleid en staat de ‘kunst van gelukkig ouder worden’ centraal.

De cultuuraanjagers van Vitalis delen hun visie, kennis en ervaringen aan de hand van het project (S)pionieren. Ze geven handvatten voor de veranderende omgeving in de trend van zorg naar welzijn, inspireren met toonaangevende projecten, voeden je met ervaringen en onderzoeksresultaten én nemen je mee in het verhaal van een van de betrokken kunstenaars.

GameChangers (van Tiuri) is een performatieve ontmoeting waarin het publiek de spelers via de fysieke beeldtaal ontmoet op een vloer die zij samen (met kartonnen dozen) bouwen. Hierop ontstaat een voorstelling, waarbinnen de grens tussen publiek en performer langzaam vervaagd. Het element dat tijdens de ontmoeting als motor fungeert, is het vermogen van de spelers om onbevangen en impulsief te bewegen en reageren (om te spelen). Het publiek werd verleid om met hen mee te gaan en elkaar op creatieve wijze te ontmoeten.

In deze interactieve sessie namen artistiek leider Karin Noeken en zakelijk leider Emil Klok deelnemers mee in de manier waarop participatie van (wijk) bewoners bij De Wijk De Wereld is vormgegeven. Ze laten zien hoe cultuur een bijdrage kan leveren aan sociale verandering. Ook de impact die deelname aan De Wijk De Wereld heeft op deelnemers, makers en samenwerkingspartners in het culturele en het sociale domein kwam aan bod.

Naast een presentatie van de resultaten van de impactmeting die onder deelnemers is uitgevoerd, vertelden oud-deelnemers over hun ervaringen. Wat betekende de deelname voor hen?

CANIDREAM is een sociaal-culturele instelling die zich bezighoudt met talentontwikkeling van kwetsbare jongeren, kunstroutes en het slavernijverleden. Ze zijn actief in negen steden met als zwaartepunt Delft en Den Haag. CANIDREAM zet sport, kunst en cultuur in om jongeren veerkrachtiger en weerbaarder te maken. De community staat centraal: jongeren krijgen toegang tot nieuwe netwerken en leren op jonge leeftijd hoe ze een verschil kunnen maken in hun eigen stad.

In deze sessie vertelde Glenn H.S. Weisz (oprichter en directeur-bestuurder) hoe dit in de praktijk gaat. Hoe werk je op gelijkwaardige basis met jongeren en partners? Hoe doe je recht aan elkaars belangen en doelstellingen? En hoe maak je maatschappelijke impact?

Social label ontwerpt arbeid en activiteiten als bron van creativiteit, welbevinden en schoonheid voor een betere toekomst en een maatschappij waarin niemand aan de kant staat. Via de kracht van design en communicatie ontstaan nieuwe kansen voor kwetsbare mensen. Ze hebben inmiddels een duurzame collectie producten opgebouwd. Met samenwerkingen met de top uit het Nederlandse designveld, vijf maak-ateliers in het Social label Lab in Den Bosch, en werkplaatsen van zorg- en welzijnsorganisaties.

Tijdens deze deelsessie gaven Petra Janssen en Simone Kramer een presentatie mét een kijkje in de keuken van Social label.

Om samen vorm te geven aan inclusieve cultuurprocessen is het nodig om over de domeinen heen te kijken en kennis te maken met elkaar, elkaars taal en werkwijzen. In Utrecht West wordt samengewerkt tussen bewoners, Wijkcultuurhuis Het Wilde Westen en verschillende welzijns- en zorgorganisaties. Deze samenwerking begint al bij het vormgeven van een leerwerkplek waarbij studenten van verschillende opleidingen verbonden zijn aan Het Wilde Westen.

In deze sessie stonden we stil bij het vormgeven van integrale samenwerkingen, de kansen en uitdagingen van het ontwikkelen van een leerwerkplek en de kracht van common-based werken. Op basis van commoning ontwerpprincipes ontwikkelden we een draaischijf waarmee we samen vorm konden geven aan inclusieve cultuurprocessen.

Cultuur in de Wijk en Travers Welzijn werken regelmatig samen in projecten in Zwolle op het snijvlak van kunst en welzijn. In deze sessie vertelden zij hoe ze samen vorm geven aan hun samenwerking en het spanningsveld van proces en resultaat. Deelnemers aan de sessie onderzochten daarna in groepjes wat wel en niet werkt. Zij formuleerden vervolgens samen tips en tricks voor samenwerking tussen het culturele en het sociale domein.

Deze sessie ging in op de wisselwerking en samenwerking die projecten kunnen hebben met de combinatiefunctionaris/ cultuurcoach. De combinatiefunctionaris/ cultuurcoach kan het verschil maken in het veld. En hij/zij is de aangewezen persoon binnen de gemeente om het culturele domein te verbinden met andere domeinen. Verschillende gehonoreerde projecten uit Samen cultuurmaken werken samen met de combinatiefunctionaris.

Deelnemers leerden tijdens deze sessie hoe zij de cultuurcoach uit hun gemeente konden bereiken en welke kansen er liggen voor samenwerking. Zij leerden ook meer over de meerwaarde van deze samenwerking.

Links: Kunstgebouw Zuid-Holland / Westland Cultuurweb