Iedereen kent wel die frustratie als je ergens onderweg snel iets moet opzoeken. Je nieuwe telefoon werkt snel, maar het netwerk dat je gebruikt is zwak, kan weinig data aan en valt regelmatig weg. Je kunt je telefoon daar niet de schuld van geven, wel het verouderde netwerk. Gelukkig lost dit probleem zich snel weer op zodra je verbinding maakt met een ander netwerk. Maar wat als er nergens een beter netwerk is? Wat moet je dan doen?
Het traject van curriculumvernieuwing, Curriculum.nu, kent hetzelfde probleem: de inhoud van het onderwijs is helemaal up-to-date. Digitalisering is erin opgenomen, een leergebied waar we vijftig jaar geleden nog nooit van hadden gehoord. En actuele themas als 21e-eeuwse vaardigheden en creativiteit staan er nu duidelijk in.
We hebben dus het nieuwste van het nieuwste, maar werken wel in een hopeloos verouderd systeem. Een systeem dat als onderneming al lang was gemoderniseerd of failliet was gegaan. En dat moet dan de bedding zijn voor ons spiksplinternieuwe onderwijs
Het westerse onderwijsmodel is wereldwijd ingevoerd. En wereldwijd kent het dezelfde moeilijkheden: overvolle lestabellen, ongemotiveerde leerlingen, overwerkte docenten. Kinderen ondergaan het onderwijs lijdzaam en zien school niet als een plek om te leren, maar als een plek om aan de wensen van de docent te voldoen.
De vraag waar het zo mis kon gaan is eigenlijk niet zo relevant, de vraag is wat we eraan kunnen doen.
Maak meer gebruik van onderzoek
Sinds de komst van het huidige onderwijsmodel is er veel onderzoek gedaan. Naar de inhoud van vakgebieden, naar de ontwikkeling van kinderen, hoe mensen te motiveren zijn, hoe mensen leren. Waar het bedrijfsleven kennis en inzichten vaak gebruikt om betere producten te ontwikkelen, maakt het onderwijs schrikbarend weinig gebruik van relevant onderzoek.
Na het nationale traject van Curriculum.nu is het nu tijd voor een nationaal vernieuwingstraject in te zetten van ons onderwijssysteem. De wetenschappelijke inzichten over bijvoorbeeld de ontwikkeling van het jonge brein, over emoties en empathie, cognitieve functies en talent moeten we gebruiken om te bepalen hoe we het beste onderwijs kunnen verzorgen. Let wel: verzorgen, niet geven, want uiteindelijk is het de leerling die het onderwijs moet genieten in plaats van ondergaan.
En net als in het huidige traject moeten we breder kijken dan de eigen leergebieden en gebruik maken van modellen die in ons eigen land en elders al beproefd zijn.
Om maar vast een voorzet te geven:
- Pas het onderwijs aan op de ontwikkeling van de leerling. Maak geen verdeling in leeftijdscohorten, maar ga uit van de verschillende ontwikkelingsniveaus van leerlingen. Er zijn al scholen die succesvol werken met individuele handelingsplannen en die groepen samenstellen per leergebied of schoolvak op basis van niveau.
- Ga flexibeler om met onderwijslestijd en buitenschoolse tijd. Integreer voor- en naschoolse opvang met de schooltijd tot n geheel van kinderontwikkeltijd. Er ontstaat dan meer ruimte voor ontwikkeling van en afstemming op de afzonderlijke leerlingen, zoals bijvoorbeeld Integrale Kindcentra laten zien. Hiervoor moeten wetgeving en financiering worden aangepast.
- Scandinavische landen laten zien dat goede kinderopvang en goed onderwijs vragen om hoog opgeleide medewerkers die zich blijvend ontwikkelen. Tijdens hun basisopleiding moeten ze daarop voorbereid worden, bijvoorbeeld doordat ze een onderzoekende en ontwerpende houding leren aannemen. Dat pleit voor aanpassing van de opleidingen en een passende structuur van na- en bijscholing.
- Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat jongeren tussen hun 15e en 25e levensjaar nog steeds ondersteuning nodig hebben bij het plannen en organiseren, en het nemen van verantwoordelijkheden en dus niet zo maar aan hun lot overgelaten mogen worden. In de bovenbouw van het voortgezet onderwijs gebeurt dat juist wel. Leerlingen moeten daar zelf hun planning voor tentamens en examens regelen. Vooral jongens worden hier de dupe van. Er is gerichte begeleiding nodig om ook die jongeren de kans te geven zich maximaal te ontwikkelen en om uitval tegen te gaan.
Radicaal herontwerp
In de Basis voor Cultuureducatie (2016) gaf het LKCA een toekomstvisie op hoe je kinderen maximaal de mogelijkheid kunt geven om hun talenten te ontdekken en ontplooien. We zien in de snelle uitbreiding van Integrale Kindcentra, maar ook in de meer integrale inhoudelijke lijn van Curriculum.nu bewegingen in die richting, al is een uitwerking van de geschetste visie nog ver weg. Zonder een serieus en radicaal herontwerp van ons onderwijssysteem zal dat voorlopig ook nog wel zo blijven.
Of dringt het besef bij politici, bestuurders en het onderwijs door dat het zo niet langer kan? Dat onze fonkelnieuwe onderwijsinhoud in dit hopeloos verouderde onderwijsnetwerk onvoldoende bereik heeft en dat het netwerk dus op de schop moet?
Ik hoop het van harte, en dan vooral voor landgenoten onder de 18 jaar die nu het onderwijs ondergaan.
Lees meer over curriculum.nu op lkca.nl
Foto: Een Russisch schoolmeisje. Wereldwijd kent het onderwijs dezelfde moeilijkheden. Flickr.com, Vazovsky
opinie
artikel
Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)