De stemmen zijn geteld, de winnaars bekend. Nu gaan de partijen onderhandelen. Stimuleer jouw provincie om in het coalitieakkoord zoveel mogelijk aandacht te schenken aan cultuur. Want cultuur deel je!

De uitslag van de provinciale verkiezingen van vorige week is duidelijk: grote winnaars zijn het Forum voor Democratie en GroenLinks. Samen met de VVD en het CDA zijn dit de partijen die de komende tijd het beleid gaan bepalen van de provincies. Wat hun plannen zijn voor cultuureducatie en -participatie is niet zo duidelijk. 

Wel is helder dat VVD en FvD cultuureducatie en -participatie niet als provinciale taak zien. Terwijl een goede culturele infrastructuur op provinciaal niveau op school en in de vrije tijd wel degelijk van belang is. Deze draagt bij aan ons cultureel vermogen, aan de ontwikkeling van onze creatieve capaciteiten.

Het is daarom zaak in convenanten langdurige afspraken te maken. De komende jaren is het voor de culturele sector verstandig om vooral te laten zien wat hij de samenleving te bieden heeft en hoe dat aansluit bij de maatschappelijke kwesties waar de politiek mee worstelt.

Informateurs, toekomstige gedeputeerden en statenleden kunnen inspiratie en input voor de coalitieakkoorden halen uit de Cultuuragenda van het provinciale cultuurbeleid. Professionals uit de cultuursector stelden deze agenda op tijdens de conferentie Cultuur werkt in de provincie! in februari. 

De agenda bevat 10 aanbevelingen van gedeputeerden, (kandidaat)statenleden, culturele instellingen, fondsen, adviseurs en kunstenaars. De vragen aan hen waren:

Ik licht er enkele agendapunten uit.

Cultuureducatie in het primair onderwijs heeft door het programma Cultuureducatie met Kwaliteit en de bijbehorende matchingsregeling aandacht in alle provincies. De blik van de provincie zou wel iets breder mogen, vonden de conferentiedeelnemers. Ook het voortgezet onderwijs en het mbo verdienen aandacht. Cultuurparticipatie schreeuwt zo mogelijk nog harder om aandacht. Lang niet alle provincies hebben hier actief beleid op. Er is dus werk aan de winkel.

De provincie kan bijvoorbeeld helpen door lokale instrumenten om kunst en cultuur toegankelijker te maken – zoals kortingspassen – op regionaal niveau eenvormiger en uniformer maken. Een persoonsgebonden cultuurbudget (in plaats van provinciale middelen voor culturele instellingen) is een zeer tot de verbeelding sprekende suggestie van de conferentiedeelnemers.

Culturele professionals willen dat provincies gemeenten stimuleren om lokaal beleid te maken en meer budget vrij te maken voor cultuurparticipatie. Zij vinden het belangrijk dat de provincie kijkt wat er al gebeurt, behoeften inventariseert en gemeenten stimuleert om ook in gebieden met weinig culturele activiteiten culturele voorzieningen te garanderen. Een goed voorbeeld hiervan is Ger Koopmans, gedeputeerde cultuur in de provincie Limburg, die actief in gesprek gaat met wethouders in zijn provincie.

Maak als provincie afspraken over gezamenlijke financieringsconstructies om meer slagkracht en commitment te krijgen voor cultuurparticipatie. De provincie moet samenwerking stimuleren: tussen gemeenten onderling, tussen culturele aanbieders, en met amateurkunstverenigingen. De provincie is een belangrijke verbinder en kan partijen bij elkaar brengen om te zorgen voor toegankelijke cultuureducatie en -participatie voor iedereen.

Een goed voorbeeld is de uitbreiding van Cruyff Courts met een cultuurvariant; zo worden bestaande contacten benut voor cultuurdoelen. De ministers Van Engelshoven en Bruins (onder voorbehoud) geven op 16 april de landelijke aftrap hiervan in de Haagse Molenwijk.

Veel professionals hebben behoefte aan minder bureaucratie. Maak gebruik van de kennis van culturele professionals. Ga kijken, praat met hen, benut hun expertise en vertrouw hen. Dat werkt beter dan op afstand via een papierwinkel cultuur organiseren!

Een complexe aanvraagprocedure is voor de gemiddelde vrijwilliger een drempel om financiering aan te vragen. Het kan beter en eenvoudiger. Een mooi voorbeeld is het VSB-fonds dat zijn aanvraagprocedure heeft aangepast. Kijk ook naar andere financieringsmogelijkheden zoals matchfunding van Voordekunst of Samenwerkingspartners – Erfgoed Gelderland. 

Foto: Taptoe Leeuwarden, ML_Duong, Flickr.com