Beeldend werk van jonge kinderen wordt wel eens vergeleken met dat van kunstenaars. Beider werk zou oorspronkelijk, onconventioneel en persoonlijk zijn. Deze overeenkomsten brachten Howard Gardner en Ellen Winner tot de theorie over de U-vormige beeldende ontwikkeling. In plaats van een progressieve ontwikkeling verminderen bij opgroeiende kinderen juist de teken- en schildervaardigheden. Bij een klein deel van de kinderen is er in de adolescentie weer vooruitgang; de ontwikkeling vertoont dan een U-vorm.

Gardner en Winners theorie leidde tot diverse empirische studies naar beoordeling van beeldend werk die de U-vormige ontwikkeling nu eens bevestigden dan weer ontkrachtten. Deze publicatie beschrijft de resultaten van een replicatieonderzoek dat in een Nederlandse context eerdere studies herhaalt. Beoordelaars van verschillende leeftijd, expertise en culturele achtergrond hebben beeldend werk van vijf-, acht, elf- en veertienjarigen en van volwassenen (amateurs en professionele kunstenaars) beoordeeld.  

Een van de conclusies uit het replicatieonderzoek is dat de U-vormige ontwikkeling niet universeel geldig is. Het oog van de beoordelaar speelt wel degelijk een rol. Bij beoordeling door kinderen en volwassen leken doet de U-vormige ontwikkeling zich niet voor. Deze treedt wel aan het licht bij de expertbeoordelaars, maar alleen bij beoordelaars met een Nederlandse en Turkse achtergrond. Een andere conclusie is dat de culturele afkomst van de maker van invloed is op de esthetische beoordeling. Het is van belang in het onderwijs rekening met deze resultaten te houden.  

Cultuuur+Educatie 24