In zijn inleiding omschrijft gastredacteur Vincent de Waal informeel leren als leren in alledaagse situaties. Het is een ongeorganiseerde, maar krachtige vorm van leren die bovendien een sterke sociale component heeft. Mensen benutten vrienden, bekenden en anderen uit hun sociale omgeving als informatiebron en kijken letterlijk de kunst af. Deze informele groepen in de kunsten staan in dit themanummer centraal.

De eerste twee artikelen bieden vanuit de theorie zicht op informeel groepsleren. Vera Meewis leent het antropologisch perspectief op leren van Jean Lave en Etienne Wenger om te achterhalen hoe mensen precies van elkaar leren. Ze licht hun theorie over zogeheten communities of practice toe met vier onderzoeken naar kunstpraktijken. Emiel Heijnen gaat na wat de kenmerken zijn van een specifieke vorm van groepsleren, te weten spontaan gevormde netwerken rondom visuele productie. Hij zet deze kenmerken af tegen die van de traditionele beeldende lessen op school.

De derde bijdrage is gewijd aan (leren) musiceren als sociale praktijk. Evert Bisschop Boele laat zien hoe de methode van het narratief biografisch interview zicht kan bieden op hoe mensen zich muzikaal ontwikkelen. Zijn conclusie is dat het onderscheid tussen formele en informele leersituaties voor musici minder hard is dan gedacht en dat er veeleer sprake is van een continuüm.

De laatste twee bijdragen gaan over informeel leren binnen het Nederlandse jongerenwerk en Vlaamse sociaal-artistieke projecten. Judith Metz plaatst kanttekeningen bij de huidige nadruk op talentontwikkeling in het jongerenwerk. Zij vraagt zich af of dit niet te hoog gegrepen is voor de risicojongeren op wie het jongerenwerk grotendeels gericht is. Jana Kerremans roemt juist de bijzondere waarde van sociaal-artistieke projecten. Die waarde is erin gelegen dat mensen niet op hun problemen, maar op hun talenten aangesproken worden. In de ontmoeting met anderen krijgen deelnemers de kans zich zowel sociaal als artistiek te ontwikkelen.

Cultuur+Educatie 30