Podiumkunsten in de cultureel-maatschappelijke infrastructuur

Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel
Hoe positioneren de professionele podiumkunstgezelschappen zich in Nederland binnen kunstzinnige en de cultureel-maatschappelijke infrastructuur? Welke functies dichten zij zich in dit veld toe? Deze vragen vormen het uitgangspunt van het onderzoek dat het LKCA en de Universiteit van Amsterdam gezamenlijk hebben opgezet.

In het kader van dit onderzoek hebben de studenten van de master Theatre Studies en International Dramaturgy theater- en dansgezelschappen geïnterviewd: Maas TD, Wunderbaum, Theater Utrecht, DOX, Artemis, Toneelgroep Oostpool en Het Houten Huis. Naar aanleiding van de interviews en de uitkomsten van Q-methode is er met alle deelnemers gesproken over thema’s als artistieke waarde, publieksbereik, participatie en educatie, lokale en internationale samenwerking, en diversiteit.

Artistieke waarde voorop

Uit dit onderzoek blijkt dat de artistieke waarde bij alle gezelschappen voorop staat. Het betekent niet dat de maatschappelijke functies niet van waarde zijn. Het publiek speelt in de artistieke visie van alle gezelschappen een belangrijke rol. Educatie en participatie zijn nadrukkelijk een onderdeel van het beleid en van de artistieke en sociale missie. Met name voor Maas TD en Artemis gaat de artistieke koers samen met een uitgesproken visie op de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Het lichamelijk leren, embodied learning, staat in die visie centraal.

Ook bij de meeste andere gezelschappen is educatie tegenwoordig verweven met de artistieke missie. Dat blijkt niet alleen uit de interviews, maar ook uit de rangorde van stellingen in de gebruikte Q-methode. Het gaat daarbij wel over een ander soort kunsteducatie dan binnen het reguliere onderwijs gebruikelijk is of over een andere hiërarchie dan binnen de domeinen op school wordt gehanteerd.

Samenwerking met onderwijs, culturele instellingen en samenleving

Het belang van educatie en participatie wordt ook onderschreven door de vele samenwerkingen met onderwijsinstellingen. Daarnaast zijn vooral de samenwerkingen met andere culturele instellingen of individuele kunstenaars talrijk. Dat kan zowel binnen de eigen stad of regio zijn als daarbuiten, soms ook internationaal. Vooral DOX blijkt voor veel andere (jeugd)theatergezelschappen een aantrekkelijke samenwerkingspartner te zijn. Door de focus op de urban arts kan samenwerking met DOX naast een artistieke impuls ook toegang bieden tot een publiek dat anders niet zo makkelijk bereikt zou worden. 

De toegang tot andere publieksgroepen dan de reguliere theaterbezoekers is ook een belangrijk neveneffect van samenwerkingen met uiteenlopende maatschappelijke partners. Dat kan gaan om asielzoekerscentra, gevangenissen, politieke organisaties, zorginstellingen en dergelijke. Ook dit soort samenwerkingen zijn talrijk, maar lijken minder structureel te zijn dan samenwerkingen met scholen of met culturele partners.

Diversiteit in publiek, personeel en partners

Het bereiken van een zo breed mogelijk publiek sluit direct aan op het thema diversiteit. De ensembles van acteurs, dansers en performers worden langzaamaan meer divers, maar in de rest van de organisatie blijkt het vooralsnog lastiger om een divers personeelsbeleid door te voeren. Vrijwel alle respondenten geven aan dat diversiteit onderdeel uitmaakt van de thema’s die in de voorstellingen en projecten naar voren komen. Daarbij beschouwen zij het begrip wel breder dan alleen etnische en culturele verschillen. Het kan ook gaan om verschillen in seksualiteit, gender en sociaaleconomische positie.

Achtergrond

Nederland leeft deels in gescheiden werelden. Die scheiding wordt volgens het SCP, de WRR en het LKCA vooral bepaald door opleidingsniveau, en uit zich ook in verschillen in cultuurparticipatie. Van organisaties in de podiumkunsten wordt in toenemende mate verwacht dat zij een bijdrage leveren aan de oplossing van allerlei maatschappelijke problemen. Voor LKCA en de Universiteit van Amsterdam (UvA) reden om gezamenlijk een onderzoek op te zetten over de plaats van de podiumkunsten in de cultureel-maatschappelijke infrastructuur.

Vond je dit artikel interessant?

Gemiddelde 0 / 5. totaal 0

Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)

Reacties (0)
Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel