Rita Sarens concludeert dat het Dendermondse cultuurbeleid zich min of meer overeenkomstig de richtlijnen en subsidies van de Vlaamse overheid ontwikkelt. Het Vlaamse overheidsbeleid ontwikkelt zich van een innovatief, democratisch concept van culturele spreiding en verheffing van de Vlaamse gemeenschap tot een sterk verankerd bewustzijn van participatie en toegankelijkheid van kansarme groepen, zoals mensen in armoede en migranten.

In hoeverre resulteerden de ontwikkelingen van het cultureel participatiebeleid van de Vlaamse overheid in veranderingen op lokaal stedelijk niveau, specifiek in Dendermonde, tijdens de periode van circa 2000 tot 2015?

De periode 1999-2004 kenmerkt zich het Dendermondse cultuurbeleid vooral door het afstemmen op het nieuwe beleid van minister van Cultuur Bert Anciaux, waarin het streven naar gemeenschapsvorming en de opbouw van culturele competentie door een zo groot mogelijke spreiding en participatie centraal staat. De aanstelling van een cultuurbeleidscoördinator, volgen de richtlijnen van het decreet Lokaal Cultuurbeleid, zorgt vanaf 2003 in Dendermonde voor een duidelijke dynamiek in het cultuurparticipatiebeleid. In het stedelijk cultuurbeleidsplan is meer ruimte voor het lokaal cultureel leven en opvattingen van de bevolking.

Overeenkomstig het beleid van minister Joke Schauvlieghe (2009-2014) ligt ook in Dendermonde de nadruk op communicatie en integrale samenwerking om cultuurparticipatie, interculturaliteit en diversiteit te bevorderen.

Vanaf 2009 is een verhoogde inspanning vanuit het stedelijk cultuurbeleid merkbaar om de cultuurparticipatie te verbreden naar de moeilijk bereikbare groepen in de stad. Extra subsidies vanuit de Vlaamse overheid moeten ervoor gaan zorgen dat verenigingen zich gaan richten op de verbreding van het culturele aanbod in Dendermonde. De lokale, historisch gegroeide praktijk van het verenigingsleven bepaalt echter het tempo en de manier waarop het beoogde participatiebeleid zich ontwikkelt. De doelstelling om moeilijk bereikbare groepen te laten participeren verbreedt in Dendermonde het werkveld van de cultuurdienst tot een algemeen vrijetijdsaanbod dat gemakkelijker toegankelijk is en vlugger succes boekt.

De samenwerking met lokale welzijnsorganisaties leidt in Dendermonde tot een gerichte afstemming op de vaak geïsoleerde wereld van een kansarme buurt. Dergelijke initiatieven verwijderen zich in feite van het oorspronkelijke Vlaamse beleidsdoel om door middel van culturele vorming en participatie de cohesie van de gemeenschap en de verdraagzaamheid in de samenleving te versterken.

Onderzoek van een volgende periode zal volgens Rita Sarens kunnen uitwijzen of deze aanpak al dan niet geleid heeft tot een latere integratie van de kansarme groepen en tot een echte interculturele Dendermondse gemeenschap.

Sarens verrichtte bronnenonderzoek aan de hand van de heuristische methode. Op systematische wijze onderzocht zij de ontwikkelingen in het Vlaamse en Dendermondse cultuurparticipatiebeleid en de rol van een aantal organisaties daarin. Hiervoor bestudeerde zij beleidsnota’s, beleidsbrieven, decreten en reacties van het Vlaams Parlement in het algemeen en nota’s, adviezen en notulen van het gemeentebestuur in het stadsarchief en de cultuurdienst van Dendermonde in het bijzonder.

Lees de scriptie

Foto: Het Ros Beiaard in Dendermonde (Wikimedia / Paul Hermans)